ΣΠΟΥΔΕΣ
Διπλωματούχος Αρχιτέκτων, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πολυτεχνικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) 1981
Μεταπτυχιακό Δίπλωμα εξειδίκευσης στη Μελέτη και Αποκατάσταση Μνημείων, Πανεπιστήμιο La Sapienza, Ρώμη, Ιταλία 1991
Διδάκτωρ Ιστορίας και Θεωρίας Αρχιτεκτονικής, Architectural Association Graduate School, Λονδίνο, Αγγλία 1998
Fulbright Scholar, Επισκέπτρια ερευνήτρια (Visiting Fellow), Σχολή Αρχιτεκτονικής Princeton, ΗΠΑ 2005
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ
Ελεύθερο Επάγγελμα - Αρχιτεκτονική, Αρχιτεκτονικό Γραφείο Μ. Θεοδώρου 1981 - 2014
Σύμβουλος Αρχιτεκτονικής Γραφείο Υπουργού Πολιτισμού 1996 - 2001
Σύμβουλος Αρχιτεκτονικής, Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού ΑΕ - Πολιτιστική Ολυμπιάδα 2001 - 2004
Συντονίστρια Δικτύου Αρχιτεκτονικής, Υπουργείο Πολιτισμού 2001 - 2006
Διευθύντρια και ιδρυτικό Μέλος, School of Architecture for All (SARCHA) 2006 - 2016
Επικεφαλής προγράμματος Ιστορίας και Θεωρίας Αρχιτεκτονικής, Αρχιτεκτονική Σχολή, Πανεπιστήμιο Leeds Beckett, Λήντς, Αγγλία 2013 - 2017
Επικεφαλής μεταπτυχιακού προγράμματος Ιστορίας και Θεωρίας Αρχιτεκτονικής, Αρχιτεκτονική Σχολή, Πανεπιστήμιο London South Bank (LSBU), Λονδίνο, Αγγλία 2018 - Σήμερα
Η Μαρία Θεοδώρου, γεννημένη στο Αίγιο το 1958, είναι διδάκτωρ Ιστορίας και Θεωρίας Αρχιτεκτονικής (Architectural Association, Λονδίνο, 1998), με μεταπτυχιακό δίπλωμα στη συντήρηση μνημείων (La Sapienza, Ρώμη, 1991) και πτυχίο αρχιτεκτονικής (ΑΠΘ, 1981).
Επισκέπτης-ερευνήτρια με υποτροφία FuΙbright στην αρχιτεκτονική σχολή του Princeton (2005-6) με αντικείμενο τη δημιουργία ανοικτών εκπαιδευτικών δομών, ίδρυσε την πειραματική Αρχιτεκτονική Σχολή για Όλους (SARCHA) www.sarcha-architecture.blogspot.com.
Επικεφαλής ερευνητικών προγραμμάτων της SARCHA (2006-2016), όπως το πρόγραμμα συνεχούς ροής γεγονότων με θέμα το Άκτιστο (συνεργασία SARCHA και Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών 2008) http://sarcha-architecture.blogspot.com/2008/ & https://youtu.be/Uvxsw3KaNuw και το πιλοτικό πρόγραμμα έρευνας της SARCHA για την ανάταξη αστικών πόρων Πόλη κοινός Πόρος – Αθήνα, Γεράνι (ανάθεση έργου, ΥΠΕΚΑ, 2010) https://www.scribd.com/document/97463886/CCR-Athens-booklet-EN2012-SARCHA το οποίο διακρίθηκε στον διεθνή διαγωνισμό με θέμα The Resourceful Architect και παρουσιάστηκε στο Λονδίνο (Royal Society of Arts, Μάιος 2011).
Διηύθυνε την ανάπτυξη του κοινωνικού παιγνιδιού ρόλων για την από κοινού διαχείριση της πόλης Polypolis by SARCHA που παρουσιάστηκε στο Όσλο (2016), προσαρμόστηκε και δοκιμάστηκε με συμμετοχή κοινού στα Χανιά, Ρώμη (2011), Αθήνα (2012) και εκπροσώπησε την Ελλάδα συμμετέχοντας στο πρόγραμμα του Βρετανικού Συμβουλίου στο Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής στο Λονδίνο (2012). www.polypolisathens.blogspot.com
Οργάνωσε το πρόγραμμα Athens Travelers by SARCHA (2012) και τη διεθνή πρόσκληση/συζήτηση ιδεών για από-κοινού διακυβέρνηση Demos by SARCHA, που παρουσιάστηκε (σε συνεργασία με Westminster Law and Theory Centre), στο φεστιβάλ αρχιτεκτονικής του Λονδίνου, κατόπιν πρόσκλησης του Βρετανικού Συμβουλίου (2013) www.demosbysarcha.blogspot.com
Το έργο της SARCHA χρηματοδοτήθηκε από το ESRC στη Βρετανία και από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Νέοι σε Δράση και παρουσιάστηκε στα αρχιτεκτονικά περιοδικά AJ και Blueprint.
Στις άλλες επαγγελματικές της δραστηριότητες περιλαμβάνονται:
Συνεργάτης γραφείου υπουργού πολιτισμού (1996-2004), συντονίστρια του Δικτύου Αρχιτεκτονικής (ΥΠΠΟ 2001-2006), εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις αστικές πολιτιστικές πολιτικές (2003), επιμελήτρια της έκθεσης Athenscape: the 2004 Olympics and the Metabolism of the City (RIBA, Λονδίνο 2003), της περιοδεύουσας έκθεσης Ephemeral Structures in the City of Athens (Αθήνα, Παρίσι, Κύπρος, Ιαπωνία 2002-2006), επικεφαλής του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Εφήμερες κατασκευές στην πόλη της Αθήνας (2002-3), επιμελήτρια της έκδοσης Athens D.O.E.S. Series (2003), και εθνική συντονίστρια των δράσεων για τον πολιτισμό του ευρωπαϊκού προγράμματος Archimed (1996-2001). Μέλος επαγγελματικών φορέων ΤΕΕ/ΣΑΔΑΣ στην Ελλάδα και RIBA/ARB στην Βρετανία, έχει σχεδιάσει και επιβλέψει την κατασκευή 18 κτιρίων στην Ελλάδα.
Η έρευνα και δημοσιεύσεις της εστίασαν στη σχέση αρχιτεκτονικής με το πολιτικό, και ήταν προσκεκλημένη ομιλήτρια και κριτής σε ιδρύματα και οργανισμούς όπως Princeton, Architectural Association, Bartlett, Sheffield School of Architecture, ESALA Edinburgh, EPFL Lausanne, CCEA Prague, Ίδρυμα Ωνάση, Ελληνική Εταιρία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Τhe European Humanities University (Vilnius, Λιθουανία), μέλος επιτροπών διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών (UIA) και προσκεκλημένη ομιλήτρια και διδάσκουσα στο ENSA-Versailles Summer School στο Ισπαχάν, Ιράν (2017).
Οργανώτρια διεθνών συνεδρίων όπως το 6th International Conference on Design Competitions (ICC 2016) Leeds, και σειράς γεγονότων όπως Shadow Series (2016-17) και Ricochet Series (2017-18) στην Architectural Association στο Λονδίνο.
Από το 2013 διδάσκει Ιστορία και Θεωρία αρχιτεκτονικής στη Βρετανία (Leeds School of Architecture, LSBU School of Architecture).
Στις πρόσφατες δημοσιεύσεις της περιλαμβάνεται το βιβλίο The Competition Grid (RIBA publishing 2018). Το παρόν ερευνητικό της ενδιαφέρον εστιάζει στις τροπικότητες της αρχιτεκτονικής σκέψης όπως στη δημοσίευση της ‘The Materials Catch: Dream-Thinking for Architects.’ Lo Squaderno 48: 27-31 (2018) http://www.losquaderno.net/?cat=183 και στο βιβλίο που ετοιμάζει με τίτλο Modalities of Thinking: An Ecology of Architecture Stories and Practices (UP 2021).
* Το υλικό της ανάρτησης έχει παραχωρηθεί στο Αρχείο από την ίδια τη βιογραφούμενη -την οποία και ευχαριστούμε πολύ- την άνοιξη του 2021. Ακόμα η ίδια η βιογραφούμενη είχε την τελική θεώρηση των κειμένων της ανάρτησης.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΟ-ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η παρακάτω βιογραφική αυτο-παρουσίαση γράφτηκε για να συμπεριληφθεί στο αρχείο γυναικών αρχιτεκτόνων και δεν θα μπορούσε κατά συνέπεια να ακολουθήσει και να αναπαράγει τα πρότυπα του επαγγελματικού / ακαδημαϊκού βιογραφικού που έχουν θεσπιστεί και θεσμοθετηθεί στο πλαίσιο του κυρίαρχου και κοινά αποδεκτού ανδρικού προτύπου. Σε αυτά τα βιογραφικά, η προσπάθεια εστιάζει στην παρουσίαση του αυτο – βιογραφούμενου ως συγκροτημένου υποκειμένου με σταθερή εξελικτική πορεία που οδηγεί από το ένα βήμα στο επόμενο και στην επιτυχία. Μια αφήγηση χωρίς κενά, ασυνέπειες και παλινδρομήσεις. Φυσικά οι γυναίκες αρχιτέκτονες ήταν, και είναι ακόμα αναγκασμένες να ακολουθήσουν αυτό τον ανδρικό τρόπο γραφής του βιογραφικού τους ώστε να συμπεριληφθούν ως ισότιμα μέλη στον ανδροκρατούμενο επαγγελματικό / ακαδημαϊκό χώρο.
Το σημερινό κύμα φεμινισμού διεκδικεί όχι απλά μια ισοτιμία για τις γυναίκες αλλά την αλλαγή τρόπων και πρακτικών στις οποίες είτε δεν μπορούν είτε / ή δεν επιθυμούν να ενταχθούν μη κυρίαρχες ομάδες ανθρώπων. Είναι ίσως καιρός να προβληθεί ένας άλλου τύπου βιογραφικού που προσιδιάζει και αντικατοπτρίζει την πραγματική ζωή, της οποίας αναπόσπαστο τμήμα αποτελεί το επάγγελμα. Όπως οι γυναίκες αρχιτέκτονες γνωρίζουν καλά από την εμπειρία τους, το επάγγελμα δεν συμβαίνει εν κενώ, αλλά παράλληλα με άλλες δραστηριότητες; πολλές φορές οι γυναίκες έχουν μη αποδεκτά κενά ‘επαγγελματικής/ακαδημαϊκής’ δραστηριότητας, αφού π.χ., η οποιαδήποτε μορφή φροντίδας για τους άλλους η για τον εαυτό τους, δεν ‘αρμόζει’ να απεικονιστεί στα μοντέλα επαγγελματικών βιογραφικών.
Η επαγγελματική αυτό-παρουσίαση που ακολουθεί είναι μια προσπάθεια να συμπεριληφθούν όσα βιογραφικά στοιχεία συνήθως αποκλείονται. Όμως, η φεμινιστική προσέγγιση δεν αφορά μόνο το περιεχόμενο του βιογραφικού, αλλά και στην επιλογή του τρόπου γραφής του. Δεν πρόκειται για μια απλή συμπερίληψη γεγονότων που συνήθως αποκρύβονται αλλά διανοίγει μια διαφορετική αφήγηση του επαγγέλματος που αφορά την εν-σώματη γνώση. Εμπειρίες, αναμνήσεις, όνειρα, φαντασιώσεις, σιωπηλές αναγνώσεις, σωματικές πρακτικές, παρατηρήσεις, σκέψεις, συγκρούσεις, κλπ., συνιστούν ενσώματη αρχιτεκτονική γνώση. Όταν αυτές οι εμ-πειρίες καταγράφονται και συλλέγονται σε αρχεία όπως αυτό, τότε γίνονται προσιτές σε όλους και παράγουν ένα πεδίο πειρα-ματισμού για μια άλλη προσέγγιση του επαγγέλματος. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι μόνο και αποκλειστικά από, και για, τις γυναίκες αλλά αφορά οποιανδήποτε κατηγορία ατόμων / ομάδων που μπορούν να πειραματιστούν με τον δυναμικό συσχετισμό εξατομικευμένων και από-κοινού βίων, βιωμάτων και αρχιτεκτονικών δραστηριοτήτων.
Γεννήθηκα.
Στο μέσο του ονείρου μου, εκεί που η ονειρευόμενη και το περιεχομένου του ονείρου της γίνονται ένα. Περπατώ δίπλα σε μονοκατοικίες με κήπους όπου μεσήλικες γιαπωνέζες φέρουν με κομψότητα τα σπίτια τους πάνω στα κεφαλιά τους. Σύνθετες κατασκευές που δημιούργησαν στο πέρασμα των χρόνων, ισορροπούν τέλεια καθώς βαδίζουν στα μονοπάτια των κήπων τους. Μια θέα μαγνητική, τα σώματα που γερνούν και μεταφέρουν τα καπέλα αρχιτεκτονήματα που οι γυναίκες συνάθροισαν από ότι υλικό είχαν διαθέσιμο. Οι κατασκευές φαίνονται ασταθείς, νομίζεις ότι θα καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή, αλλά ισορροπούν με την κίνηση των σωμάτων που τα μεταφέρουν. Οι Γιαπωνέζες με τα εντυπωσιακά κιμονό, πατούν με τις παραμορφωμένα από μικρή ηλικία πατούσες τους που τις κρατούν αιχμάλωτες, δαμασμένες, δέσμιες του οίκου. Κάθε τους βήμα επώδυνο, αλλά στο όνειρο μου κατάφεραν να κατασκευάσουν και να μεταφέρουν τους ασταθείς αρχιτεκτονικούς πειραματισμούς τους στην πορεία της ζωής τους. Η σύντομη αυτο-βιογραφία μου είναι έμφυλη, συμπλέκει το επαγγελματικό με το προσωπικό στο περιεχόμενο και στον τρόπο αφήγησης του.
Μεγάλωσα.
Στην Ελλάδα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στο Αίγιο. Ο πατέρας μου πέθανε πολύ νέος και μου άφησε κληρονομιά τα βιβλία του. Η ανάγνωση κειμένων φιλοσοφίας, ιστορίας, μυθολογίας, κοινωνικής γεωγραφίας, λογοτεχνίας ήταν μια σωματική εμπειρία, το υποκατάστατο μιας απουσίας. Αφιερώθηκα στο διάβασμα και υπερ-επένδυσα στη διεγερτική διαδικασία της σκέψης. Η μητέρα μου και η γιαγιά μου θεωρούσαν ότι οπωσδήποτε έπρεπε να σπουδάσω και όλοι στην οικογένεια συμφωνούσαν ότι έπρεπε να ακολουθήσω θετική κατεύθυνση όπως οι περισσότεροι καλοί μαθητές, αλλά θεωρούσαν ότι μόνο αρχιτεκτονική θα μπορούσα να καταφέρω, αφού η μαθηματική σκέψη μου ήταν μάλλον νεφελώδης. Εγώ διάβαζα, η προίκα μου συγκεντρωνόταν, το μέλλον μου διαγραφόταν: εργαζομένη επιστήμονας, σύζυγος, μητέρα και νοικοκυρά.
Σπούδασα.
Αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη. Μου άρεσε η φοιτητική ζωή, οι καλύτεροι φίλοι μου ήταν αγόρια, ένας από αυτούς έγινε αργότερα σύζυγος μου. Διάβασα πολύ, βιβλία για ψυχανάλυση, κινηματογράφο, είδα ταινίες, θέατρο, άκουσα κλασική μουσική και αισθάνθηκα τους ήχους των φωνών στην όπερα ως σωματική εμπειρία. Ήμουν καλή φοιτήτρια, παραγωγική όταν δούλευα σε ομάδα, δημιουργική μόνο όταν δούλευα μόνη μου. Δεν θυμάμαι παρά ελάχιστα από όσα διδάχτηκα για την αρχιτεκτονική, κυρίως μερικές φράσεις από διδάσκοντες όταν αυτό που έλεγαν ταυτίζονταν με αυτό που εξέπεμπαν ως άτομα, όλα τα υπόλοιπα λόγια και εικόνες δεν μπόρεσαν να αγκυρωθούν στη μνήμη μου, διολίσθαιναν την ίδια στιγμή που τα έβλεπα και τα άκουγα. Όταν άρχισα να δουλεύω στο γραφείο Π. Βοκοτόπουλου στην Αθήνα, κατάλαβα περίπου τι είχα σπουδάσει και αισθάνθηκα ότι ήθελα να συνεχίσω σπουδές στην ιστορία της αρχιτεκτονικής. Η μητέρα μου, μου ξεκαθάρισε ότι ένα πτυχίο αρκεί, αν θέλω δεύτερο, να παντρευτώ και να με αναλάβει ο σύζυγος. Παντρεύτηκα το 1983, πήρα υποτροφία από το ιταλικό ινστιτούτο και αποπλεύσαμε σε μια φτηνή καμπίνα στα αμπάρια του πλοίου από Πάτρα για Ιταλία με προορισμό τη Ρώμη.
Η Ιστορία στα άκρα των δακτύλων μου.
Μια στοίβα βιβλία και σημειώσεις με περιμένουν στο τραπέζι δίπλα στο παράθυρο, στο φτηνό δωμάτιο στη θλιβερή χειμερινή Όστια. Πεινασμένη, προετοιμάζομαι για προφορικές εξετάσεις των μαθημάτων στη διετή μεταπτυχιακή Σχολή για τη μελέτη και αποκατάσταση των μνημείων του πανεπιστήμιου La Sapienza. Πρώτη φορά παρακολουθώ διαλέξεις με την προσοχή μου αδιάσπαστη. Η φιλοσοφία, αισθητική, ιστορία, θεωρία της αποκατάστασης μου δείχνουν άλλους τρόπους αρχιτεκτονικής σκέψης. Η ιστορία της αρχιτεκτονικής είναι το τραμ 30 που διασχίζει όλους τους χρόνους της πόλης. Κτίρια που είχα δει στα βιβλία μπορώ να τα αγγίξω, δουλεύω πάνω στον Proust, τον Bergson και την σχέση τους με το Ruskin. Για τη διπλωματική μου διαβάζω συστηματικά Heidegger.
Θέλω να συνεχίσω για διδακτορικό στη Γαλλία αλλά ο συζυγικός ρόλος με επαναφέρει πάλι στην Ελλάδα και τα λίγα μαθήματα που μου απομένουν για να πάρω το πτυχίο γίνονται εφιάλτης. Η πλευρά του εαυτού μου που επιθυμεί τη θεωρητική γνώση ξυπνά στη μέση της νύχτας και θυμωμένη κατηγορεί την ημερήσια αρχιτεκτονική πρακτική μου, κάθε βράδυ. Τελικά, όταν παίρνω το πτυχίο έχω ήδη σχεδιάσει και το επόμενο στάδιο σπουδών. Εν τω μεταξύ οι νυχτερινοί εφιάλτες υπερκαλύπτονται από την καθημερινή επαγγελματική και οικογενειακή δραστηριότητα.
Συντήρηση στην πράξη.
Στη Καλαμάτα ταξιδεύω ως συντονίστρια του Ευρωπαϊκού προγράμματος εκπαίδευσης μηχανικών και τεχνιτών στη συντήρηση κτιρίων. Στη συνέχεια ο τότε δήμαρχος μου αναθέτει μυστική αποστολή την καταγραφή των διατηρητέων κτιρίων της πόλης (1985). Μένω στην αρχή σε ξενοδοχεία και μετά νοικιάζω ένα δωμάτιο σε ένα χαμηλοτάβανο πατάρι, τρώω σε εστιατόρια που τα έχει σταματήσει ο χρόνος, déjà vu από τη μια μέρα στην προηγουμένη. Πολλοί είναι περίεργοι για το τι κάνω ακριβώς, ντόπιοι συνάδελφοι θεωρούν ότι είμαι εύκολη λεία, νέα παντρεμένη και μόνη στην πόλη τους, αλλά καταλαβαίνουν γρήγορα ότι διαδίδω στην τοπική κοινωνία τις απόπειρες τους και με αφήνουν ήσυχη. Η μελέτη μου βρίσκεται σήμερα στο παράρτημα των Εθνικών Αρχείων στην Καλαμάτα, είχε παραδοθεί πριν τον σεισμό του 1986 και αποτέλεσε εργαλείο της ομάδας ΥΠΕΚΑ-ΥΠΠΟ για την κήρυξη και επισκευή των κτιρίων, στην οποία συμμετείχα ως ανεξάρτητος συνεργάτης. Ταξιδεύω Αθήνα- Αίγιο-Καλαμάτα με ένα κίτρινο τζιπάκι Fiat Amico και τρέχω χωρίς περίσκεψη.
Στην Αρχαία Κόρινθο (1987-91) είμαι μέλος της ομάδας προγραμματικής σύμβασης μελέτης των μνημείων. Μένω σε μια αποθήκη της αρχαιολογικής υπηρεσίας με ποντίκια, προσπαθώ να μάθω ακορντεόν για να τα διώξω τα βράδια. Περπατώ τους αρχαιολογικούς χώρους, αποτυπώνω το τείχος του Ακροκορίνθου και η μελέτη αποκατάστασης τμήματος του χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους. Σχεδιάζω τη γέφυρα πάνω από τη τάφρο, βλέπω όσα φίδια δεν είχα δει στη μέχρι τότε ζωή μου. Το 1994 στην Πάτρα, εκπονώ μελέτη αποκατάστασης τμημάτων του κάστρου. Αρχίζω να απομακρύνομαι από το αντικείμενο που σπούδασα όσο το πλησιάζω στην πράξη.
Αρχιτεκτονική φρενήρης αποτελμάτωση.
Για σχεδόν 10 χρόνια (1982-94) και 15 αρχιτεκτονικές μελέτες-επιβλέψεις κτιρίων (επιπλέον της δραστηριότητας στη συντήρηση μνημείων), είμαι σχεδόν αλυσοδεμένη και φρενήρης στο Αίγιο, διπλά στο πατρικό σπίτι που υπάρχει τη δυνατότητα υποστήριξης μου ως εργαζομένης μητέρας, και εύκολες διασυνδέσεις με πελάτες. Το γραφείο μου είναι το καθιστικό του σπιτιού μας. Ο σύζυγος μου βγάζει το τηλέφωνο από την πρίζα εν αγνοία μου, όταν πελάτες και μάστορες γίνονται ενοχλητικοί. Σχεδιάζω, βγάζω άδειες χωρίς να ‘λαδώνω’ την πολεοδομία, και δεν αναλαμβάνω εργολαβίες ως θέμα αρχής, προτρέπω τους ιδιοκτήτες να μην δώσουν τα ακίνητα τους αντιπαροχή, επιβλέπω τις κατασκευές, άπειρες ώρες δουλειάς που δεν αντιστοιχούν στις αμοιβές.
Προσέχω να μην φορώ ρούχα που αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά του φύλου μου, αποβάλλω 5 μηνών έγκυος σε οικοδομή. Μετά από 17 μέρες στο νοσοκομείο, ο πελάτης μου τηλεφωνεί για να μου πει ότι ανησυχούσε τι θα γινόταν η προκαταβολή που είχε δώσει αν πέθαινα. Μένω 9 μήνες στο κρεββάτι για να γεννηθεί ο γιός μου. Οι μάστορες και πελάτες με επισκέπτονται στην κρεβατοκάμαρα για να συνεχιστούν τα έργα. Διπλώνομαι πάνω στο τραπέζι για να σχεδιάσω, με το μωρό στον έναν ώμο, το τηλέφωνο στο άλλο. Θηλάζω και στα 3ωρα που μεσολαβούν από τον ένα θηλασμό στον επόμενο, κάνω επιβλέψεις στις οικοδομές, ο σύζυγο μου μου φωνάζει όταν αργώ και το μωρό αρχίζει να κλαίει γιατί πεινά.
Σχεδιάζω κυρίως κατοικίες με μικρές κουζίνες, για να αποτρέψω τις γυναίκες πελάτισσες να περάσουν τη ζωή στον παραδοσιακό τους ρόλο μαγειρεύοντας. Δεν μαγειρεύω, δεν σιδερώνω ως θέμα αρχής, θέλω να κάνω ένα ακόμα παιδί πριν τα 34. Η Γαλλίδα σύζυγος ενός υποψήφιου πελάτη μου πρώην πρέσβη, μεθυσμένη μου επιτίθεται απρόβλεπτα λεκτικά θεωρώντας ότι είμαι ερωμένη του συζύγου της ενώ συζητάμε πάνω στα σχέδια του σπιτιού τους και στη συνέχεια με σπρώχνει σε ένα μικρό WC και αρχίζει να με χτυπά. Καταφέρνω πανικόβλητη να ξεφύγω από τα χέρια της και τρέχω στο αμάξι μου.
Διαβάζω συνέχεια, κυρίως φιλοσοφία. Τα σπίτια που σχεδιάζω είναι όλα παραλλαγές στο θέμα της αποθήκης, όπως αποθηκευμένη είναι και η ζωή μου στο Αίγιο. Επιλέγω 5 κτίρια που παρουσιάζονται στην πρώτη έκθεση αρχιτεκτονικού έργου που γίνεται στην Πάτρα. Συμμαζεύω τη ζωή και τη δουλειά μου στο Αίγιο για να ξεκινήσω κάτι άλλο. Είμαι έγκυος στην κόρη μου, κάνω αίτηση στην ΑΑ, για διδακτορικό, δίνω εξετάσεις για υποτροφία στην Ακαδημία Αθηνών. Η πρώτη ημέρα των εξετάσεων συμπίπτει με την ημερομηνία καισαρικής μου, αναβάλω την καισαρική, στο μαιευτήριο διαβάζω ιστορία αρχιτεκτονικής που είναι το επόμενο μάθημα εξετάσεων. Θηλάζω και παίρνω την υποτροφία, είμαι έτοιμη να πάρω όλη την οικογένεια και να φύγουμε αλλά όλοι νομίζουν είμαι τρελή, 34 χρονών παντρεμένη με δυο παιδιά, 10 χρόνια σε μια επαρχία. Φεύγω μόνη μου για το Λονδίνο και οργανώνω την άφιξη και τακτοποίηση της οικογένειας που ακολουθεί αργότερα, όχι χωρίς αναταράξεις.
Η σκέψη είναι το σώμα μου.
Είμαι στο Λονδίνο στην ΑΑ, η αίθουσα διαλέξεων πάλλεται, μπορώ να νοιώσω τις δονήσεις στους τοίχους, στην πράσινη κυπαρισσί μοκέτα, στα μεγάλα παράθυρα που τις μεταδίδουν στο δρόμο, την πλατεία και στην πόλη. Η διέγερση του νου είναι μια σωματική διέγερση. Ονειρεύομαι σώματα με τα κεφάλια τους ενωμένα όπου η ροή της γνώσης είναι σταθερή και απρόσκοπτη. Στο μπαρ όλοι μεθούν πίνοντας με καλαμάκια ζυμαρικών από την κεντρική αρτηρία παλλομένων εννοιών. Είμαι συντροφιά με γράμματα που έλκονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς μια τεράστια μαύρη τρύπα γνώσης για να χωνευτούν και να ξεβραστούν σε σχηματισμούς κειμένων. Διαβάζω Derrida και έχω παραισθήσεις.
Είμαι τακτική αναγνώστρια στην Βρετανική βιβλιοθήκη στο κεντρικό κυκλικό αναγνωστήριο του βρετανικού μουσείου, Διαβάζω 100 σελίδες την ώρα για να προλάβω να είμαι σπίτι με τα παιδιά όταν επιστρέψουν. Μια μέρα δίπλα μου έρχεται μια υπέργηρη κυρία που περπατά αργά με το μπαστούνι της και ο υπάλληλος της βιβλιοθήκης της μεταφέρει τη στοίβα με τα βιβλία της και τα ακουμπά στο διπλανό τραπέζι. Λέω στον εαυτό μου, αυτή θέλω να γίνω όταν γεράσω. Δουλεύω πάνω στο ομηρικό κείμενο εξετάζοντας αν υπάρχει η έννοια του χώρου πριν τη φιλοσοφία.
Αναπτύσσω ικανότητα μεγάλης συγκέντρωσης, μπορώ να αποσυνδέομαι τελείως από το περιβάλλον μου. Είμαι παρούσα και απούσα ταυτόχρονα, πάντα παρούσα στην έρευνα μου, στο τραπέζι με το φορητό μου με όλη την οικογένεια γύρω μου, ενώ ταυτόχρονα απαντώ ή κάνω δουλειές στο σπίτι ως υπνοβάτης. Τα παιδιά μου δεν θα μου το συγχωρέσουν ποτέ, νομίζω. Κάποια στιγμή η μικρή μου πετούσε απελπισμένη βιβλία για να με αποσπάσει. Υποβάλλω το διδακτορικό μου σε χρόνο ρεκόρ, γιατί ήδη μου έχει προσφερθεί δουλειά στην Ελλάδα, όλη η οικογένεια επιστρέφει με βαριά καρδιά. Στην Αθήνα ξεκινώ δουλειά ως σύμβουλος στο γραφείο υπουργού στο ΥΠΠΟ. Δημοσιεύω μόνο ένα κείμενο στο ΑΑ files 34 (1997) από τη διατριβή μου, αλλά το διδακτορικό είναι πια ελεύθερα προσβάσιμο στο διαδίκτυο http://oro.open.ac.uk/57913/1/262904.pdf
Κάθε πρωί οδηγώ με δάκρυα στα μάτια
Κατεβαίνοντας την μποτιλιαρισμένη λεωφόρο Αλεξάνδρας, κατευθυνόμενη στα κεντρικά γραφείο του ΥΠΠΟ στην Μπουμπούνας, βάφω τα νύχια μου στο τιμόνι. Νοιώθω παγιδευμένη, βρίσκομαι σε έναν χώρο, σχεδόν ριγμένη τυχαία, που δεν έχω καμία διασύνδεση. Απροσδιόριστα φιλόδοξες έννοιες κατακλύζουν το κεφάλι μου και το σώμα μου αρχίζει να αιμορραγεί συνεχώς. Για τα επόμενα 15 χρόνια είναι αναιμική, συχνά πλησιάζω το όριο που απαιτείται μετάγγιση.
Δουλεύω απελπισμένα και σιγά αλλά σταθερά σχηματίζω ένα πάτημα για να σταθώ σε ένα περιβάλλον αναίτια ανταγωνιστικό, όπως βέβαια είναι όλοι οι γραφειοκρατικοί οργανισμοί. Τα επόμενα δέκα χρόνια 1996-2006 μέσα στις δομές του υπουργείου σχεδιάζω και ολοκληρώνω διάφορα προγράμματα με αρχή το πιλοτικό ευρωπαϊκό διακρατικό πρόγραμμα Archimed (1996-2001) που αναγνωρίζεται ως υπόδειγμα καλής πρακτικής.
Με ενδιαφέρει να δημιουργήσω ανοικτές συνεργατικές δομές για την προώθηση της αρχιτεκτονικής Συμβάλλω ως συντονίστρια στην δημιουργία του Δικτύου Αρχιτεκτονικής του ΥΠΠΟ (2001-2006), το οποίο συνενώνει όλους τους ελληνικούς φορείς της αρχιτεκτονικής και πραγματοποιεί περισσότερες από 40 διεθνείς και εθνικές δράσεις με στόχο την ευαισθητοποίηση για το ρόλο της αρχιτεκτονικής στο κτισμένο περιβάλλον. Στην προσπάθεια να συμμετέχει η ελληνική αρχιτεκτονική κοινότητα στο διεθνές περιβάλλον συλλαμβάνω την ιδέα και είμαι επικεφαλής της οργάνωσης του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Εφήμερες Κατασκευές στην πόλη της Αθήνας (2002-2003), επιμελούμαι την αντίστοιχη έκθεση που παρουσιάστηκε σε Αθήνα, Ηράκλειο, Λαμία, Λονδίνο, Παρίσι, Κύπρο, Ιαπωνία, και την 4-τομη έκδοση Athens D.O.E.S. Series που τη συνόδευε (2003) – εικ.2, και
https://books.google.co.uk/books/about/International_Architecture_Competition_E.html?id=cEZ5mwEACAAJ&redir_esc=y. Προτείνω και επιμελούμαι την έκθεση Athenscape: the 2004 Olympics and the Metabolism of the City (RIBA, Λονδίνο 2003), εικ.3 και https://www.sadas-pea.gr/arxitektones-39/.
Ταξιδεύω συνέχεια, πολλές φορές κάθε εβδομάδα είμαι σε διαφορετική πόλη, συνήθως στην Ευρώπη αλλά όχι μόνο, για συναντήσεις, διαλέξεις, συνέδρια ως ομιλήτρια και οργανώτρια, κλπ. Ως εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις αστικές πολιτιστικές πολιτικές το 2003, στην Τιφλίδα βλέπω το τερατώδες μέλλον που έρχεται στο κατακόρυφο στρατόπεδο εκτοπισμένων στο κέντρο της πόλης. Είμαι μέλος της Διεθνούς Επιτροπής του αρχιτεκτονικού περιοδικού Archis 2000-2004, όπου δημοσιεύω ένα άρθρο για την σχέση των Ελλήνων με την ιστορία τους και τη ξενοφοβία κατά τη διάρκεια της πρώτης καθόδου των Αλβανών στην Ελλάδα. Γίνεται η αφορμή για την απόρριψη μου να διδάξω στη νεοσύστατη σχολή αρχιτεκτονικής στην Πάτρα, με δικαιολογία ότι είναι ένα ρατσιστικό κείμενο ενάντια στον περήφανο εθνικισμό των Ελλήνων.
Διαβάζω ακατάπαυστα, φιλοσοφία ειδικά τα καλοκαίρια τα μεσημέρια σε ήσυχο τμήμα της παραλίας, είμαι ευτυχισμένη, μόνη μου διαβάζω, σημειώνω πως μπορεί να μετατρέψω έννοιες σε συγκεκριμένες πρακτικές και δραστηριότητες. Η οικογένεια μου συσσωρεύει θυμό για τις απουσίες μου, τα παιδιά μου θα προτιμούσαν να ήμουν μια μητέρα νοικοκυρά. Παρότι προσπαθώ συνέχεια να έχω μαζί μου στα ταξίδια την οικογένεια, ή τουλάχιστον ένα από τα παιδιά για να βλέπουν τι κάνω όταν λείπω, ο γιός μου δεν μπορεί να περιγράψει τι ακριβώς δουλειά κάνει η μητέρα του στη σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού, που έχω κανονίσει να συναντήσουμε για να μιλήσουν.
Ο κύκλος δραστηριότητας στο υπουργείου κλείνει όταν ΝΔ υπουργός αλλάζει την κλειδαριά στα γραφεία του Δικτύου Αρχιτεκτονικής για να παραχωρήσει το οίκημα σε φιλικό και πολιτικά προσκείμενο σύλλογο παραδοσιακής μουσικής. Κάθομαι στα σκαλιά στο κλιμακοστάσιο ενός κτιρίου του ΥΠΠΟ περιτριγυρισμένη με μαύρες πλαστικές σακούλες σκουπιδιών που περιέχουν το αρχείο του Δικτύου Αρχιτεκτονικής και περιμένω την υπάλληλο για το πρωτόκολλο παράδοσης. Θυμάμαι τις σεξουαλικές και άλλες παρενοχλήσεις και την επιθετικότητα από την πλευρά ανδρών συνάδελφων, συνεργατών που μου έφερναν μεγάλη απελπισία γιατί με έκαναν να νοιώθω ότι πάντα το φύλο μου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ακυρώσει την δουλειά μου. Κάθε τέλος είναι και μια νέα αρχή. Κάνω αίτηση για υποτροφία στο Ίδρυμα Fulbright στην κατηγορία scholar.
Αφελές Οξύμωρο: Ακτιβισμός και Princeton
Φτάνω στο Princeton με την κόρη μου με δυο μεγάλες βαλίτσες, το διαμέρισμα μεζονέτα δείγμα αρχιτεκτονικού μοντερνισμού, το συγκρότημα Maggie του πανεπιστήμιου βλέπει το ποτάμι. Κάθε πρωί από το παράθυρο, κοιτάζω το σχολικό λεωφορείο να παραλαμβάνει την κόρη μου, μετά πηγαίνω στη βιβλιοθήκη και δουλεύω αλλά φροντίζω να είναι έτοιμο φρέσκο το φαγητό της όταν επιστρέφει. Κατανικώ την φοβία μου και μπορώ πια να στέκομαι στη μέση του δωμάτιου με το κεφάλι στο πάτωμα και τα πόδια στο κενό. Με ενδιαφέρει ο ακτιβισμός, διαβάζω κείμενα πολιτικής θεωρίας, αλλά το 2005, όσο και να ακούγεται περίεργο σήμερα, ο ακτιβισμός είναι ένα θέμα ταμπού. Ειδικά στο τότε post-critical περιβάλλον αρχιτεκτονικών σχολών όπως το Princeton, κανένας δεν θέλει να μιλήσει για αυτό. Κάνω μια διάλεξη της υπό εξέλιξη έρευνας μου χωρίς να λάβω χρήσιμα σχόλια. Σε αυτό το άγονο κλίμα γεννιέται η ιδέα της δημιουργίας μιας ανοικτής δομής αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις με φίλους και φίλους φίλων στη ΝΥ. Όταν επιστρέφω στην Ελλάδα το 2006 δημιουργώ το School of Architecture for All (SARCHA) http://sarcha-architecture.blogspot.com ως πρακτική της έρευνας που ξεκίνησα στο Princeton. Το 2007 είναι η πρώτη φορά που η προσέγγιση μου για την αρχιτεκτονική και τον ακτιβισμό (Architecture and Activism) μπορεί να ακουστεί, και να συζητηθεί στο Camp for Oppositional Architecture με θέμα Theorizing Architectural Resistance που οργανώνει η Βερολινέζικη ομάδα An Architektur στην Ουτρέχτη. To κείμενο μου θα δημοσιευτεί στις εκδόσεις τους την ίδια χρονιά.
Η σάρκα που μοιράζεται την πόλη
Η SARCHA είναι ένα πείραμα που εστιάζει στη σχέση της αρχιτεκτονικής με το πολιτικό, σχεδιάζεται να διαρκέσει για δέκα χρόνια όσα και η νομική της υπόσταση (2006-2016). Θα καταργηθεί αφού έχει ενεργοποιήσει περισσότερα από 300 άτομα διαφόρων ηλικιών, από διαφορετικά γνωστικά πεδία και διαφορετικές χώρες. Αυτό που τα ενώνει είναι η επιθυμία να σχεδιάσουν και να ερευνήσουν υλοποιώντας πρότυπα προγράμματα, χωρίς χρηματοδοτήσεις, αλλά συναθροίζοντας και χρησιμοποιώντας υπάρχοντες πόρους διαθέσιμους στις πόλεις – εικ. 4,5.
Η αρχή της οικονομικής και πολιτικής κρίσης το 2008 στην Ελλάδα συμπίπτει με τα 60 γεγονότα Αρχιτεκτονικής Έρευνας με θέμα το Ά-κτιστο, μια συνεργασία της SARCHA με το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, χωρίς διαθέσιμη χρηματοδότηση. Το οκτάμηνο διεθνές πρόγραμμα συναθροίζει ενώσεις κατοίκων, μετανάστες, μαθητές, φοιτητές, επιστήμονες, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες σε συζητήσεις και δράσεις που αφορούν στη δυναμική της έννοιας και της πρακτικής του Ά-κτιστου που μπορεί να λειτουργήσει και ως θεωρητικός προθάλαμος για διεκδικήσεις ελευθέρων χώρων στην Αθήνα. http://sarcha-architecture.blogspot.com/2008/ και https://youtu.be/Uvxsw3KaNuw.
Η Αθήνα κατακλύζεται από κύματα μεταναστών και η SARCHA χαρτoγραφεί τμήμα του κέντρου με βάση τους υπάρχοντες πόρους που στην πιλοτική έρευνα, μπορεί να είναι αντικείμενο κοινής διαχείρισης. Πόλη Κοινός Πόρος Αθήνα Γεράνι 2010-12 https://www.scribd.com/document/97463886/CCR-Athens-booklet-EN2012-SARCHA Παράλληλα σχεδιάζει το κοινωνικό παιγνίδι ρολών Polypolis ως εφαρμογή διαχείρισης πόρων από κοινού, που δοκιμάζεται σε διάφορες χώρες και το 2012 στο Λονδίνο με συμμετοχή 100 παικτών – εικ. 6,7 και http://polypolisathens.blogspot.com .Εν τω μεταξύ η Αθήνα έχει μεταλλαχτεί, είναι μια σχεδόν άγνωστη πόλη για τους κάτοικους της, η SARCHA καλεί νέους να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν διαδρομές ως Νέοι Περιηγητές στην Αθήνα στα πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Νέοι σε δράση https://athenstravelers.wordpress.com Το 2013, ο ανοικτός διαγωνισμός Demos by SARCHA διερευνά τις σχεδιαστικές δυνατότητες της από κοινού διακυβέρνησης της Αθήνας και παρουσιάζεται σε ανοικτή συζήτηση στο Λονδίνο http://demosbysarcha.blogspot.com/p/about-sarcha.html.
Το 2013 η οικονομική και πολιτική κρίση στην Ελλάδα κάνει αδύνατη την επιβίωση. Η SARCHA ακολουθώντας την πρακτική φεμινιστικής οργάνωσης, δεν έχει γραφείο ούτε σταθερούς πόρους χρηματοδότησης. Από το 2009-2013 αλλάζουμε ως οικογένεια 3 φορές σπίτι. Το 2013, η κατοικία μας είναι ένα μικρό διαμέρισμα στην Ασκληπιού στο δεύτερο όροφο χωρίς ήλιο και με τρομερό θόρυβο από τα λεωφορεία και μυρωδιά από υλικά που καίνε οι κάτοικοι του κέντρου για να ζεσταθούν. Στις συναντήσεις της SARCHA, που σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν φαγητό στο μεγάλο τραπέζι που δουλεύουμε, φοράμε παλτά με κουκούλες μέσα στο διαμέρισμα για να ζεσταθούμε. Αποφασίζουμε με το σύζυγο μου ότι πρέπει να φύγουμε από την Ελλάδα για να επιβιώσουμε. Βαφτίζουμε το διαμέρισμα Cosmodrome Baikonur από όπου θα εκτοξευτούμε, και πράγματι, κάνω αίτηση και μου προσφέρεται μια θέση διδασκαλίας επικεφαλής ιστορίας και θεωρίας στην αρχιτεκτονική σχολή του Leeds.
Λίγο μετά την αναχώρηση μου, μια συνέντευξη ανασκόπηση της δεκαετούς δραστηριότητας μου για την αρχιτεκτονική στην Αθήνα με τον Α. Δημητρακόπουλο (2013), The Greek Architects e- magazine, 90 min video (accessible to members)
Μέρος A http://www.greekarchitects.gr/tv.php?category=372&video=719#first_division
Μέρος B http://www.greekarchitects.gr/tv.php?category=372&video=726#first_division
Επιστροφή είναι αυτό που νομίζουμε ότι επιθυμούμε
Η κόρη μας σπουδάζει στο Λονδίνο και μένουμε μαζί, ταξιδεύω πάνω κάτω στο Leeds και δεν προλαβαίνω να κοιμηθώ από την πολύ δουλειά. Σοβαρές ασθένειες στην οικογένεια, οργανώνω ένα διεθνές συνέδριο στη σχολή ενώ είμαι σε θεραπεία, και επιμελούμαι την έκδοση ενός βιβλίου για τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που εκδίδεται από την RIBA (2018) https://www.amazon.co.uk/Competition-Grid-Experimenting-Architecture-Competitions/dp/1859467105. Είμαι τόσο κουρασμένη από την ταχύτητα με την οποία κινούμαι που νομίζω ότι η αντανάκλαση μου στον καθρέφτη κινείται πιο αργά από εμένα. Τρώω μεσημεριανό ανεβαίνοντας γρήγορα τις σκάλες από τον 4ο που είναι το γραφείο μου στον 5ο όροφο που με περιμένουν οι φοιτητές για το μάθημα. Αποφασίζω να σταματήσω τη δουλειά στο πανεπιστήμιο και κλείνω και τυπικά τη SARCHA, το υλικό από τα προγράμματα που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν είναι διάσπαρτο σε διάφορες ιστοσελίδες και σε αναμονή συστηματοποίησης και έκδοσης.
Δεν μπορώ να μείνω άπραγη και με ένα φίλο και συνάδελφο, σχεδιάζουμε ένα πρόγραμμα συζητήσεων στην ΑΑ: The Shadow Series (2016-17) and The Ricochet Series (2017-18) – εικ. 8 και https://www.aaschool.ac.uk/aarchitecture/aarchitecture-32. Οι δυο μας, συναντιόμαστε να συζητήσουμε σε διάφορα καφέ και το αγαπημένο μας είναι το καφέ κέντρου αισθητικής σχεδιασμένο ως στάβλος που αποπνέει ωραίες μυρωδιές, όλες σχετιζόμενες με αγελάδες. Σε μια από αυτές τις συζητήσεις στην ΑΑ, με συστήνει σε μια φίλη του, η οποία ένα χρόνο μετά μου προτείνει να δουλέψω πάλι στο πανεπιστήμιο, στο Λονδίνο. Διστακτικά δέχομαι και ξεκινώ ως επικεφαλής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα ιστορίας και θεωρίας της αρχιτεκτονικής στο LSBU. Μετά από λίγους μήνες ο κοινός μας φίλος πεθαίνει.
Σκουλήκια-βιβλιοφάγοι βγαίνουν από τις παλάμες μου καθώς ετοιμάζω για έκδοση το βιβλίο που βασίζεται στις διαλέξεις μου στο LSBU, με τίτλο Modalities of Thinking: An Ecology of Architecture Stories and Practices. Ubiquity Press (2021). Έχω ήδη αρχίσει να επεξεργάζομαι ένα άλλο είδος φεμινιστικής γραφής στο κείμενο μου ‘The Materials Catch: Dream-Thinking for Architects’ (2018) http://www.losquaderno.net/?cat=183.
Το πρότυπο μου
Είμαι περίπου 8 χρονών ένα ξανθό ευγενικό κοριτσάκι με μια τεράστια όρεξη για εξωσχολικά διαβάσματα, που έτρωγε χοιρινή μπριζόλα σε μια οικογενειακή βραδινή έξοδο στην ελληνική επαρχία. ‘Αυτή είναι η αρχιτεκτόνισσα’, ψιθύρισε η νύφη της γιαγιάς μου όταν μπήκε στην ταβέρνα μια κοντή μελαχρινή γυναίκα με σκούρο δέρμα και κοντοκουρεμένα μαλλιά, που φορούσε παντελόνι και κάπνιζε μανιωδώς συνοδευόμενη από ανδρική παρέα. Σκέφτηκα αυτή η γυναίκα είναι ελεύθερη και αποφάσισα τότε εκεί, ότι ήθελα να ενσαρκώσω αυτή την ελευθερία. Όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, αυτό ήταν μια παιδική φαντασίωση που πραγματοποιήθηκε ώστε να καταλάβω ότι το να είναι κανείς ελεύθερος είναι η φαντασίωση. Οι αρχιτέκτονες, αλλά ειδικά οι αρχιτεκτόνισσες, δουλεύουν και ζουν πάντα μέσα σε πολλαπλές δεσμεύσεις αλλά προσποιούνται ότι δεν υπάρχει καμμία.
Εκτοπλάσματα ή εργο-γραφία
Μέχρι τώρα έζησα τη ζωή μου ως θύελλα, με μια έντονη και συνεχή σχεδόν παιγνιώδη διάθεση άλλοτε μόνη, άλλοτε από κοινού, συλλέγοντας θραύσματα αρχιτεκτονικών εμπειριών – επιθυμιών – πειραματισμών και ουλώδη ιστό στο έμφυλο σώμα μου. Έναυσμα για το παραπάνω βιογραφικό, οι συζητήσεις με μορφή συνεντεύξεων με τη συνάδελφο, συνοδοιπόρο και φίλη Ελένη Τζιρτζιλάκη. H αναλυτική ερευνητική, ακαδημαϊκή, επαγγελματική εργογραφία στα αγγλικά / ελληνικά, περιλαμβάνει όλες τις άφυλες πληροφορίες δημοσιεύσεων, αρχιτεκτονικών έργων, και ερευνητικών δραστηριοτήτων και ακολουθεί στη συνέχεια και συμπληρώνει την σύντομη φεμινιστική αυτοβιογραφία.
Το κείμενο παρατίθεται όπως κατατέθηκε από τη βιογραφούμενη.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑ
Τα παρακάτω έργα σχεδιάστηκαν και επιβλέπονταν από τη Μ. Θεοδώρου σε όλα τα στάδια της κατασκευής τους.
2018 – 2019
-
«Εσωτερικός σχεδιασμός ισόγειου διαμερίσματος Κουλούρη» Παπάγου, Αθήνα, Ελλάδα.
2002
-
«Εξοχική κατοικία Κάσκα», Βολισσός, Χίος, Ελλάδα.
1998
-
«Εξοχική κατοικία Σακάτου-Πάσσου», Αρτέμιδα, Αττική, Ελλάδα.
1994
-
«Εξοχική κατοικία Θεοδώρου-Λυκουρέντζου», παραλία Ακόλης, Αχαΐα, Ελλάδα.
1992
-
«Κοινοτικό Κέντρο» για την εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, Αίγιο, Ελλάδα.*
-
«Εξοχική κατοικία Αντωνοπούλου-Τρεχλή», Βαλιμίτικα, Αχαΐα, Ελλάδα.*
1991
-
«Διαμέρισμα Μπογράκου – Θεοδώρου», εσωτερικός σχεδιασμός, Χολαργός, Αθήνα.
1990
-
«Γραφεία Teletec», εσωτερικός σχεδιασμός, Παγκράτι, Αθήνα, Ελλάδα.
-
«Συγκρότημα μεικτών χρήσεων Θανασσούλια», Αίγιο, Ελλάδα.*
1989
-
«Εσωτερικός σχεδιασμός διαμερίσματος Μαστρογιαννόπουλου», Αίγιο, Ελλάδα.
-
Επανασχεδιασμός «Δημόσιας Πλατείας» που ανέθεσε ο Δήμος Αιγίου, Ελλάδα.*
1988
-
«Ορεινή κατοικία Σταματόπουλου», Πυργάκι, Αχαΐα, Ελλάδα.*
1987
-
«Διατηρητέο κτίριο Μπάλλα», έργο συντήρησης, πλατεία Φανερωμένης, Αίγιο, Ελλάδα.
-
«Διατηρητέο κτίριο Τσίτσα», έργο συντήρησης, πλατεία Πολυχρονιάδη, Αίγιο, Ελλάδα.
-
«Κτίριο μεικτών χρήσεων Πούλου – Θεοδωρακόπουλου», Αίγιο, Ελλάδα.
-
«Συγκρότημα κατοικιών οικογενείας Πάσσου», Ηλιούπολη, Αθήνα.
1986
-
«Οικογενειακή κατοικία Βεργόλια», Κουλούρα, Αίγιο, Ελλάδα.
1984
-
«Εσωτερικός σχεδιασμός οικογενειακής κατοικίας Φειδίου», Αίγιο, Ελλάδα.
1982
-
«Πολυκατοικία Λυκουρέντζου», κτίριο μεικτών χρήσεων, Πάτρα, Ελλάδα.
ΕΡΓΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
1994
-
Υπεύθυνη σχεδιασμού και εποπτείας έργου για τη συντήρηση διαφόρων τμημάτων του Κάστρου της Πάτρας. Το έργο ανατέθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού.
1987 – 1991
-
Υπεύθυνη για τη μελέτη συντήρησης για τα Μνημεία, τον Αρχαιολογικό Χώρο και τη γύρω περιοχή της Αρχαίας Κορίνθου. Το έργο ανατέθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και ο Δήμος Αρχαίας Κορίνθου.
1986 – 1987
-
Συγγραφέας της μελέτης και καταγραφής της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Καλαμάτας, μελέτη που ανέθεσε ο Δήμος Καλαμάτας, Ελλάδα (μη δημοσιευμένη έρευνα, αντίγραφο της αρχικής μελέτης φυλάσσεται στο τοπικό υποκατάστημα των Εθνικών Αρχείων στην Καλαμάτα).
1985
-
Συντονίστρια στο τριμηνιαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη συντήρηση κτιρίων, Καλαμάτα, Ελλάδα, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος και το Ταμείο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
* Έργα που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν ως «Παραλλαγές στο θέμα της Αποθήκης», τα οποία επιλέχθηκαν για την έκθεση αρχιτεκτονικής επιμελημένη από τον Γ. Σημαιοφορίδη και διοργανώθηκε από το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Νομού Αχαΐας (ΣΑΝΑ): Αρχιτεκτονική από τη Δυτική Ελλάδα, κατάλογος εκθέσεων, εκδόσεις ΣΑΝΑ, Πάτρα 1994, σελ. 23, 32, 120.121.142.
ΒΙΒΛΙΑ / BOOKS
2021 (in progress)
-
Theodorou, M., Modalities of Thinking: An Ecology of Architecture Stories and Practices. Ubiquity Press.
2018
-
Theodorou, M., and Katsakou, A. (eds) The Competition Grid: Experimenting with and within Architecture Competitions, RIBA enterprises ISBN 9781859467107 https://www.amazon.co.uk/Competition-Grid-Experimenting-Architecture-Competitions/dp/1859467105.
ΣΕΙΡΑ ΒΙΒΛΙΩΝ / BOOK SERIES (Editor in chief)
2003
-
Theodorou, M., (editor in chief) The Athens DOES Series, 4 Volumes, Athens: Hellenic Culture Organisation publications, 2003. ISBN 960-7980-50-6 Vol. Ι Announciation, Theodorou, M., (ed) Vol. II Hermeneutics Bouman O., (ed) Vol. ΙII Revelation Stergiou, L., (ed) Vol. ΙV Judgment Theodorou, M., (ed).
ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΒΙΒΛΙΩΝ / BOOK CHAPTERS
2018
-
Theodorou, M., and Katsakou, A. ‘Architecture Competitions: Between Experience and Experiment’, in Theodorou M. and Katsakou A. (eds) The Competition Grid: Experimenting with and within Architecture Competitions, RIBA enterprises, pp. 1-8.
-
Katsakou, A., and Theodorou, M., ‘Afterword’, in Theodorou M. and Katsakou A. (eds), The Competition Grid: Experimenting with and within Architecture Competitions, RIBA enterprises, pp. 211-3.
2015
-
Theodorou, M., and Turnbull, D., ‘Sustainable Architecture Assemblages’, in Building Sustainable Futures: Design and the Built Environment, Mohammad Dastbaz, Ian Strange, Stephen Selkowitz, (eds), Springe, pp. 271-304 https://www.researchgate.net/publication/295259043_Sustainable_Architecture_Assemblages.
2013
-
Theodorou, M., The City in Common: SARCHA’s Pilot Study for the Gerani Area in the Center of Athens’, in T. Maloutas, G. Kandylis, R. Kautantzoglou, M. Petrou, N. Solioutis (eds), The Athens City Center as a Political Question, National Centre for Social Research EKKE publications, Athens, pp. 295-317 (gr).
2011
-
Theodorou, M., ‘Architecture and Economy: The Ethics of Empowerment’ in Lina Stergiou (ed), AAO: Ethics/Aesthetics,Papasotiriou, Athens, pp. 141-163 (en/gr).
2007
-
Theodorou, M., ‘Architecture’s Critical Context: The Athens’ Activist Experiment’, in Jane Rendell, Jonathan Hill, Mark Dorrian & Murray Fraser (eds),Critical Architecture, Routledge, London, pp.67-75.
-
Theodorou, M., ‘Architectural Resistance’, in Theophilos Tramboulis (ed), Prayer for (Passive?) Resistance, Athens Biennial publications, pp.33-52 (en/gr).
-
Theodorou, M., ‘Architecture and Activism’, in AnArchitektur (eds), Theorizing Architectural Resistance, AnArchitektur publications Berlin, pp. 21-29.
-
Theodorou, M., ‘Architecture Education for All’, in Kostas Daflos (ed) Handbook for interactive installations, Papasotiriou, Athens 2007, pp.30-31, 86 (en/gr).
2005
-
Theodorou, M., ‘Psychons’, in Christina Calbari, Kostas Daflos (eds), The Transition of Athens, Futura publications, Athens, pp. 250-255 (gr).
2003
-
Theodorou, M., ‘Suburbia boredom’, in Nikos Kazeros, Pavlos Lefas, (eds), Ektos Orion, Futura publications, Athens, pp. 51-53 (gr).
2001
-
Theodorou, M., ‘Architectural side-effects’, in Doumanis O. (ed), Design+Art in Greece, Annual Review Architecture in Greece Press, Athens, pp. 12-14, (gr).
-
Theodorou, M., ‘The concept of network: the unification of the European space and the historical networks of military architecture’ in Anna Triposkoufi, Amalia Tsituri (eds), Venetians and Knights Hospitallers Military Architecture Networks, Hellenic Ministry of Culture Athens, pp. 17-19, (en/gr).
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΑΡΘΡΑ / JOURNAL ARTICLES
2018
-
Theodorou, M., ‘The Materials Catch: Dream-Thinking for Architects’ in ‘, Philippopoulos-Mihalopoulos, A., and Andrea Mubi Brighenti, A., (eds), Surfaces & Materials, Lo Squaderno 48, pp.27-31 http://www.losquaderno.net/?cat=183.
2017
-
Theodorou, M., and Andrews, J. ‘Shadow Series Reflected’, in Sensy Mania, Emily Priest, (eds), Silence, AArchitecture Issue 32 pp. 57-67 https://www.aaschool.ac.uk/aarchitecture/aarchitecture-32.
2014
-
Theodorou M., ’Reservoir Thinking or the Problem of contradictions’, arq vol.18.3, pp. 201-3.
2013
-
Theodorou, M., ‘Unbuilding Athens’ in Atlas of the Unbuilt Worldexhibition catalogue, Rob Gregory (ed), The British Council London, pp. 35-36.
2011
-
Theodorou, M., ‘Museums, architecture and economy’, Ilissia no 7-8, Byzantine and Christian museum publications, Athens, pp.128-133 (gr).
2010
-
Theodorou, M., ‘Design for All: Architecture and Democracy’ Ilissia no 5-6, Byzantine and Christian museum publications Athens 2010) pp. 90-97 (en/gr).
2009
-
Theodorou, M., ‘Negotiating the Un-built: A Utopia at the Byzantine and Christian Museum’ Ilissia no 3, Byzantine and Christian museum publications Athens, pp.70-79 (en/gr).
-
Theodorou, M., ‘Design for All: Architecture and Democracy’ MIMARLIK, Chamber of Architects of Turkey publications Ankara, pp. 28-32, (turkish).
-
Theodorou, M., ‘Aktipis Flower Shop – Design and Attention’ Artichoke no 29, Sue Harris MEDIA, Melbourne Australia, pp. 66-68.
2006
-
Theodorou, M., ‘Is an Architecture Revolution possible today?’ Architektones, no 55, SADAS publications, Athens, pp. 35-36 (gr).
2004
-
Theodorou, M., “Rehabilitation at the moment of the Political: Iveria Hotel in Tbilisi, Georgia”, Futura no 9, Futura publications, Athens, pp. 66-73 (gr).
2003
-
Theodorou, M., ‘The Iveria Hotel Tbilisi’ Naturopa, no.100, Council of Europe p. 24 and in the French edition: ‘L’ Hôtel Iveria à Tbilisi’, Naturopa, no.100, Council of Europe, p. 24.
-
Theodorou, M., ‘Athenscape’, Architektones, no 39, SADAS publications Athens, pp. 31-32 (gr).
2002
-
Theodorou, M., ‘NEXT: The Athens-scape’, Athens 2002: Absolute Realism, Venice Biennale, Greek Pavilion Catalogue, Athens, pp. 27-30, (en/gr).
-
Theodorou, M., ‘The Greek oiko-domes and the contemporary western individualism’, Architectoniki, no5, Thessaloniki, pp. 18-19, (gr).
2001
-
Theodorou, M., ‘Masoch and the Greek City’, Archis, July 2001, pp. 41-42.
-
Theodorou, M., ‘Globalisation in Athens: The ghosts are back’ Architectoniki, no3, Thessaloniki, pp.8-9, (gr).
-
Theodorou, M., ‘Nomadic Thought: Urban Matter / Brain Matter’, in Places of Nomadic Dwelling, exhibition catalogue, EIA publications Athens, pp. 46-55, (en/gr).
2000
-
Theodorou, M., ‘Athens 2000 AD: Forensic Spacescape’ Archis 2000, pp. 68-77, (en/dutch).
1997
-
Theodorou, M., ‘Space as Experience: Chore/choros’, AAfiles 34, pp. 45-55.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ / CONFERENCE PROCEEDINGS
2014
-
Theodorou, M., ‘Beyond the Success and Failure of the Athens D.O.E.S. 2002 Cultural Olympiad Competition’, in Proceedings 5thInternational Conference on Competitions 2014 Delft University of Technology Netherlands. pp. 102-118.
2001
-
Theodorou, M., ‘Spacescape: Parasitic Policies for the Techno-culture’ in Proceedings International Conference Medi@terra for Art and Technology, Oxy Athens, pp. 27-32, (en/gr).
2000
-
Theodorou, M., ‘The Research on Space in Architecture Education’, in Conference Proceedings Architecture Education in the 21st century,School of Architecture, AUTH Thessaloniki Kyriakidis publishers, pp. 117-124, (gr).
ΑΛΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ / OTHER PUBLICATIONS
2019
-
Theodorou, M., ‘Thoughts on the Mediterranean’ in Maleth/ Haven / Port: Heterotopias of Evocation, Hesperia Iliadou de Subplajo-Suppiej ed., Malta Pavillion 58 Venice Architecture Biennale, Mousse Publishing, pp. 6, 9, 11, 12.
2021
-
Theodorou M., ‘Maria Theodorou a short Feminist Auto-biography’, Digital Archive of Greek Womem Architects. Project by the Greek Architects Association funded by the Hellenic Ministry of Culture. Forthcoming, spring 2021 https://www.greekarchitects.gr/en/home.
Α. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΡΕΥΝΑΣ / RESEARCH FUNDING
Α. 1. FUNDED Research Projects
2020
-
LSBU School of Built Environment and Architecture, Internal Research grant £3,714.46.
2011
-
Youth in Action EC programme (Athens Travellers SARCHA project): 15.000 Euros.
-
Youth in Action EC programme (Polypolis Gerani SARCHA project): 10.000 Euros.
2010
-
Hellenic Ministry for the Environment (CCR (CityCommonResource) Athens Gerani 2010, SARCHA pilot study: 15.000 Euros.
2008
-
Economic and Society Research Council (ESRC) UK, through the Democracy and Space Network (Negotiating the Un-built Space and Democracy SARCHA conference: £3.000).
2004
-
EU – Japan exchange Programme (ON: The Modern and the Contemporary in European and Japanese culture) 300.000 Euros.
1996-2001
-
Two ACHI-MED, EU projects (“Mapping of Historical Migrations and Preservation of their traces within the Mediterranean Area”, and “Risk map of the Cultural Heritage and Mapping of cultural landscape): 600.000 Euros.
Α. 2. FUNDING Research proposals
Α. 2. 1. Project Partner H2020 proposals
2015
-
“POP_URB: The Popularisation of Urbanism and New Modes of Social Solidarity in Europe”, Horizon 2020 proposal, under the coordination of European Humanities University, Vilnius Lithuania.
2015
-
“Urban Dynamic Atlas of Interactive Spatialised Identities (Urban DAISI”Horizon 2020 proposal, under the coordination of the Cyprus Institute-STARC Cyprus.
Α. 2. 2. Technical Manager FP7 proposal
2013
-
“Resilient Urbanism: Rights and the City in the Age of Austerity (RES_URB)”, FP7 SSH proposal, preparation/submission stage under the coordination of Newcastle University (Prof. M. Dorrian). The FP7 preparation stage was funded by the AHRC: 8,544.50 GBP (2012).
Β. ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ – ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ / ACADEMIC: RESEARCH & PROFESSIONAL APPOINTMENTS
Β. 1. External Examiner/Supervisor PhD-MA
2015-20
-
PhD external supervisor and member of the PhD committee Cyprus Institute, Cyprus.
2017
-
PhD external examiner Edinburgh College of Art, University of Edinburgh.
2015-2020
-
MAAD external examiner, Sheffield School of Architecture, UK.
Β. 2. Internal examiner and supervisor PhD MArch.
2021
-
PhD supervisor, School of Architecture, LSBU.
2018-
-
MArch research dissertation supervisor and internal examiner, School of Architecture, LSBU.
2013-2017
-
MArch/MA research dissertation supervisor and internal examiner, Leeds School of Architecture, Leeds Beckett University.
2013-2017
-
PhD supervisor, Leeds School of Architecture, Leeds Beckett University.
Β. 3. Higher education accreditation committee member.
2014
-
Member of the External Evaluation Committee of the Hellenic Quality Assurance and Accreditation Agency of Higher Education, Athens Greece.
Β. 4. Peer-Reviewed Academic Journals/Publications
Β. 4. 1. Member of Editorial Board
2009
-
“The Spaces of Democracy and the Democracy of Space” journal, UK
Β. 4. 2. Reviewer
2020
-
Routledge publications.
2016
-
AMPs UK.
2015
-
MDPI Sustainability Journal.
2014
-
RIBA publications UK.
2013
-
“Architecture Histories” (EHAN) online Journal UK.
-
“Drawing On” University of Edinburgh online Journal UK.
-
“Arq” Cambridge journal online UK.
Γ. VISITING ARCHITECTURE SCHOOLS STUDIO/SEMINARS ORGANISER
2017
-
Invited design tutor at “The City that Lost its River” Summer School organised by the School of Architecture ENSA – Versailles, France at the Art University Isfahan, Iran, 23-30 August 2017.
2013
-
Faculty of Architecture, Landscape & Visual Arts, University of Western Australia (UWA) travelling undergraduate design studio in Athens, January – February 2013.
2012
-
MA_Architecture Design Research, of Newcastle University UK, field trip, six Athens itineraries 02 – 07 November 2012.
-
MArch Urban Design Bartlett UCL London UK, Athens study trip seminars and city itineraries, Athens 22-30 January 2012.
2006
-
Programme in Hellenic Studies, Princeton University, USA, Athens study trip architecture seminars, Athens 18-25 March 2006.
Δ. ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΚΡΙΤΗΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ / INVITED JUROR AT INTERNATIONAL COMPETITIONS
2017
-
Jury external expert for the selection of Commissaires for the Belgium National Pavilion at the 2018 Venice Architecture Biennale, Brussels, 5-6 July 2017.
2008
-
International Architecture (UIA) Competition ‘Info Point’ for the XXIII UIA World Congress of Architecture, Torino, Italy, April 2008.
2005
-
International Architecture (UIA), Competition for the Seoul Performing Arts Centre, organised by the Seoul Metropolitan Government, Seoul, S. Korea, 24-29 July 2005.
2004
-
International Architecture (UIA) Competition for the Pavilion of the Arab Word in the Frankfurt Book Fair 2004, organised by the Arab League, Cairo Egypt, 24-29March 2004.
2000
-
Opening Korean Cities: Yeungjin 2000 International Design Seminar/ Competition, organised by the USA Institute on Architecture and Taegu University, S. Korea, Jan. 2000.
Ε. ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΚΡΙΤΗΣ / VISITING GUEST CRITIC
2018
-
MA History and Critical Thinking Programme, Architectural Association Graduate School, London UK, 12 June 2018.
-
MArch DS3 Design crit, School of Architecture Oxford Brooks University, 14 March 2018.
2017
-
MArch Design Studio crit, ESALA, University of Edinburgh, 6-7 April 2017.
2016
-
MA History and Critical Thinking Programme, Architectural Association Graduate School, London UK, 13 June 2016.
2013
-
Faculty of Architecture, Landscape & Visual Arts, University of Western Australia (UWA), travelling undergraduate design studio, Athens, Jan. – Feb. 2013.
2012
-
MArch Urban Design the Bartlett UCL London, UK, 28-30 August 2012.
2010
-
Laboratoire de la production d’ architecture (LAPA), Institute d’ architecture, Faculté ENAC, Ecole polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) Switzerland, 11 November 2010.
2009
-
March, design crit, School of Arts, Culture and Environment, University of Edinburgh, UK, 25-26 February 2009.
2005
-
School of Architecture, Princeton University USA, 10-11 December 2005.
2003
-
European GAUDI workshop (IFA, Berlage, Delft, Mies van der Rohe Foundation, University of Patras) Athens, Greece 20 September 2003.
-
Delft University and the School of Architecture NTUA ‘Terraventure Eternal Olympic’ Workshop, Athens, Greece, spring 2003.
2002
-
School of Architecture, University of Thessaly, Volos, Greece, June 2002.
2001
-
MA History and Theory Programme, Architectural Association Graduate School, London UK, June 2001.
1999
-
MA History and Theory Programme, Architectural Association Graduate School, London UK, June 1999.
-
School of Architecture University of Greenwich, London, UK, June 1999.
1998
-
School of Architecture University of Greenwich, London, UK, June 1998.
ΣΤ. ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΗ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ ΣΕ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ – ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ / INVITED SPEAKER at LECTURES/SEMINARS/ WORKSHOPS
2017
-
“The Enchantment of Things: Architects (dis)engagement with Space”, invited speaker, ESALA, University of Edinburgh, 6 April 2017.
2016
-
“Housing for Emancipated Wives and Bertrand Russell’s Contemplative Habit of Mind (London 1935-2015)”, History and Critical Thinking Debates invited speaker, AA London, 19 February 2016.
2014
-
“Urban monads wide shut: quasi-objects /quasi-humans”, at “Conditions of Enclosure in contemporary cities” public event in the context of the Onassis Foundation “Fast Forward Festival (FFF)” Athens, May 2, 2014.
-
“The SARCHA STASIS or On What We Can Not Do’ School of Architecture, planning and Landscape, Newcastle University, UK, lecture and seminar at the Architecture Theory and Criticism MA course, 20 February 2014.
-
“Another architecture history is possible” discussion at the MayDayRooms organisation in London, 6 February 2014 http://www.sarcha-architecture.blogspot.co.uk/2014/02/another-architecture-history-is.html.
2013
-
“City and Citizens” in conversation with R. Sennett, Onassis Foundation, Athens, Greece, 21 January 2013.
-
“Demos” call for ideas, presentation/discussion of the entries with invited guest, organised in the context of the London Festival of Architecture (LFA2013) by SARCHA and The Law and Theory Center, Westminster University, London 28 June 2013.
2012
-
“Activism/Tactics/the Everyday”, School of Architecture, planning and Landscape, Newcastle University, UK, lecture 13 November 2012 and two seminars 13, 15 November 2012.
-
“Architecture and Democracy: National Assembly and City Assemblage” key note speaker ‘The Architecture of Community’ workshop, Southampton Law School UK, 6 September 2012.
-
“The work of SARCHA in Athens”, ‘NGOs Shaping Cities’, CULBURB symposium and workshop, the Centre for Central European Architecture (CCEA), Prague, Czech Republic, 22-23 May 2012.
2011
-
“City Common Resource”, lecture as guest tutor ‘noID’ architecture workshop, Municipality of Ioannina, Ioannina, Greece, 30 September – 2 October 2011.
-
“The Gerani area in central Athens: a pilot study by SARCHA”, “Athens: A City in crisis?’ workshop National School of Public Administration (EKDD), Athens, Greece, 21 June 2011.
-
“SARCHA’s shortlisted submission at the Royal Society of Arts ‘The Resourceful Architect’ competition”, presentation at ‘The Day of Ideas,’ RSA, London, UK 18 May 2011.
-
“City Regeneration/Gentrification”, ‘The Athens City Center’ Seminars (Hellenic Center for Social Research (EKKE), Athens, Greece 13 May 2011.
-
“SARCHA: in-common research on the dark side of the city”, ‘From progressive ideas to action’, discussion, organised by the Network of Children’s Rights, Athens Voice, the Exarheia Theater, SARCHA, Athens, Greece, 2 March 2011.
2010
-
“Organisation?” Laboratoire de la production d’ architecture (LAPA), Institute d’ architecture, Faculté ENAC, Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) Switzerland, 11November 2010.
-
“The City and the Desert”, ‘City and Rights’, discussion, the Hellenic League for Human Rights, Athens, Greece, 26 November 2010.
-
“SARCHA’s research on pressing city issues”, ‘Topics, Tools and Targets for the built environment’, international network-meeting Connect_Baukultur 2010, Bundesstiftung Baukultur, IBA, the Goethe Institute, Hamburg, Germany, 10-11 September 2010.
-
“What is the Contemporary in today’s Cities?”, ‘Architecture and New models for the Use of Space’, Sustainability and Integrated urban regeneration workshop, Cities week of the Spanish presidency of the EU, EFAP, Ministry of Housing Madrid, Spain, 29-30 March 2010.
2009
-
“Athens”, ‘No Place like home’ panel discussion Scott Brownrigg studio space, London, UK, 5 November 2009.
-
“Architecture in the post-consensual condition”, Transnational commons, panel discussion, This Is Not a Gateway (TINAG) festival, London UK, 25 October 2009.
-
“Boredom and the City” lecture as guest tutor Interactive Environments, Thassos architecture workshop, Democritus University of Thrace (DUTH) Thassos, Greece, 27 August – 3 September 2009.
-
“Athens’ Un-built: Space and Democracy”, lecture, School of Architecture, University of Brighton UK, 17 February 2009.
-
“Res Public: Polis and Pragmata”, lecture, Public Space and the Commons, workshop Re-public, Panteio University, Athens, Greece, 7 February 2009.
-
“Un-built: City Utopias”, Contemporary Architecture and Athens’ Historical Urban Landscape, International ContempO workshop, IME Foundation of the Hellenic World, Athens, Greece, 5-6 February 2009.
2008
-
“Contested Lines”, lecture at Contrapolis; or Flexible Accumulation: Enclosures and Creativity in Today’s City workshop, Jan Van Eyck Academie Netherlands and Architecture Institute (NAi), Rotterdam, Netherland, 26-27 March 2008.
2007
-
“Architecture without a Trace”, seminar, School of Architecture, Aristotle University of Thessaloniki (AUTH), Thessaloniki Greece, 13 December 2007.
-
“Ephemeral Structures in the city of Athens”, seminar, School of Architecture NTUA, Athens, Greece 4 December 2007.
-
“Architecture and the Political” lecture, School of Architecture and Construction, University of Greenwich, UK, 16 October 2007.
-
“Architecture and the Political” seminar, School of Architecture, University of Brighton, UK, 15 October 2007.
-
“Monuments: Historical Research and Management”, ‘Conservation and restoration of Monuments and Archaeological Sites’, three seminars, National Center for Public Administration (EKDDA), Athens 18 June &, 26 October 2007, Thessaloniki 19 November 2007.
-
“Problems and Dead-End States: The Iveria Hotel in Tbilisi”, Seminar School of Architecture, UCD, Dublin, Ireland, 14 June 2007.
-
“The Neoliberal City”, Urban Space and Inequalities, discussion OPEK, Syros, Greece, 6-8 June 2007.
-
“The design of ephemeral structures” School of Architecture, University of Thessaly (UTH), Volos, Greece, 21 May 2007.
2006
-
“Architecture and Activism”, Architecture Research Seminar, School of Arts, Culture and Environment, University of Edinburgh, UK, 17 November 2006.
2005
-
“Architecture and Activism: ONE problem and dead-end states”, lecture, Landscape and Urbanism Lectures, School of Architecture, Princeton University USA, 30 November 2005.
-
“Ephemeral Structures: Athens 2004”, lecture, (respondent prof. Christine Boyer), Program in Hellenic Studies Workshop, Princeton University USA, 30 September 2005.
-
“European cohesion programs: the Achi-med pilot action” lecture Mediterranean Cultural Identityworkshop, DELTA project organised by the Euromed Heritage, iMed, the Hellenic Ministry of Culture, Rhodes, Greece, 17-19 March 2005.
2003
-
“The Grammar of the Polis: The political, politics, policies and politicians”, Mapping Athens Station-A workshop, Loutraki Greece, 7 November 2003.
-
“Ephemeral Structures in the city of Athens”, lecture, School of Architecture, National Technical University (NTUA) Athens, Greece, spring 2004.
2000
-
“Athens 2000: Forensic spacescape”, lecture Architectural Association, London UK, March 2000 https://www.youtube.com/watch?v=XjZAq9rQtLw.
1999
-
“Anachronism: Space-off”, seminar Architectural Association London UK, spring 1999.
-
“City regeneration and the Cultural Heritage: The production of in-between spaces” Bioclimatic Architecture and the Sustainable city’ workshop organised by the AA School of Architecture and NTUA, Athens, Greece, spring 1999.
-
“Demas (Body) – Domos(Building): The Experience of Demo(to structure)”, School of Architecture, Aristotle University of Thessaloniki (AUTH), Greece, 27 March 1999.
1998
-
“Theory of Conservation” three lectures, International postgraduate seminar ICCROM – University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece 1998.
1996
-
“Domos – Demas: The building and the Body in Homer”, Institute of Classical Studies, London, UK spring 1996.
1994
-
“Restoration Study of the Acrocorinth Fortification Walls”, Department of civil engineering, University of Patras, Greece, spring 1994.
Ζ. ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ / CONFERENCE SPEAKER & KEYNOTE and INVITED SPEAKER
2021
-
Invited speaker: “COV-19 and Architecture”, School of Architecture, National Technical University Athens (NTUA), Greece. 26 February 2021 http://www.arch.ntua.gr/announcement/16437.
-
Speaker, “Do buildings Clap? Housing Estate Agency in COV-19 conditions, conference Session Affective and Generative Dimensions in Covid-19 Activism. 109th CAA Annual Conference NYC, USA Feb 12, 2021 https://www.youtube.com/channel/UCfFjXoIppUMf8wpOe2fWm5A.
2017
-
Invited speaker: “Non-Standard Architecture Education”, School of Architecture, Art University Isfahan, Iran, 26 August 2017.
-
Keynote Speaker: “Where is the subject when rooms are not spaces?” At Subjectivity: 3rd PhD by Design Conference 3-4 April 2017, Sheffield UK.
2016
-
Invited Speaker: “Youth and the City: The School of Architecture for All political assemblage” at the Democracy, Freedom of Speech and Inclusion: Youth and Participation Conference organized by BUFF Children and Youth Academic Forum, Norway, 28-29 November 2016.
-
Speaker: “Housing for Emancipated Wives and Bertrand Russell’s Contemplative Habit of Mind (London 1935-2015)” at the Housed by Choice housed by Force: Homes, Conflicts and Conflicting Interestsinternational conference organized by The University of Cyprus, Architecture_Media_Politics_Society (AMPS), and The Cyprus Institute (CYI), Nicosia Cyprus (21-22/01/2016).
2014
-
Invited speaker: “Architectural ‘education’ in a crisis ridden city: the SARCHA stasis in Athens” at the Athens Radical Futures Symposium, ESALA University of Edinburgh.
-
Invited speaker: “POP URB at the Popularization of Urbanism conference European Humanities University Vilnius Lithuania, 3-4 November 2014.
-
“Design for the Emerging Common(s)?”at the “Nordic Encounters: Travelling ideas about open space Design and Planning”, World in Denmark conference organized by the Research group for Landscape Architecture and Urbanism at the Department of Landscape Architecture and Planning – University of Copenhagen, Denmark 12-13 June 2014.
-
“Beyond the Success and Failure of the Athens DOES 2002 Cultural Olympiad Competition” at the ‘5thinternational conference on Competitions in the built environment’, Delft Institute of Technology, Delft, Netherlands, 13-14 February 2014.
2012
-
“Entering an Unpredictable Path: The work of SARCHA in the center of Athens” at the ‘Architecture and the Paradox of Dissidence’ 9th International AHRA conference, London Metropolitan University London, UK, 15-17 November 2012.
2011
-
Invited Speaker: “Architecture and Economy: The Ethics of Empowerment” at ‘Ethics/Aesthetics’ AAO international conference, School of Fine Arts, Athens, Greece, 19-20 January 2011.
-
Invited speaker: “A critical overview of Architecture Policies”, ‘11th Pan-Hellenic Architects Conference’, Greek Architects Association (SADAS) Athens, Greece, 17-20 March 2011.
2010
-
Invited speaker: “Athens 2010: The immigrants’ overwhelming presence and the failed multicultural city model”, ‘Athens in Crisis’ Symposium EPFL (LAPA) &, NTUA organisers, Benaki Museum Athens, Greece, 28 November 2010.
-
Invited speaker: “Les chevaliers de Saint-Jean: Cartographier un réseau sur Internet”, Rhodes et les Chevaliers (1306-2010), Colloque International, Maison Francaise de Rhodes, Rhodes, Greece, 28-29 May 2010.
-
Invited speaker: “The knights of Saint John /Mapping a Network: Cultural Itineraries on the Internet” joint lecture with J. Efremidis, ‘Cultural Routes of the Council of Europe’, 2ndForum of Delphi, Council of Europe, Delphi, Greece, 17-18 April 2010.
2009
-
Invited speaker: “Un-built by SARCHA”, ‘Art politics and society in the age of crisis’ conference, School of Architecture UTH, Benaki museum, Athens, Greece, 10 January 2009.
2008
-
“School of Architecture for All?”, ‘Agency’ conference, School of Architecture, University of Sheffield, UK, 14-15 December 2008.
-
Invited speaker: “Un-built”, ‘Architecture and Sustainable development’ conference, Arc en Rêve Centre d’ architecture, Bordeaux, France, 9 -10 October 2008.
-
Invited speaker: “Contested Lines”, ‘The Mobility of the Line’ conference, School of Architecture, University of Brighton UK, 10 -12 January 2008.
2007
-
“Space Before Philosophy?” ‘Defining Space’ conference, Faculties of Art, Architecture and Design and Media and the Humanities, University College Dublin, 11-13 October 2007.
-
Invited speaker: “Architectural Resistance”, ‘Prayer for (Passive?) Resistance’ 1st Athens Biennial International conference, Athens Greece, 17-18 February 2007.
2006
-
Invited speaker: “Polis/Politismos: City and Culture”, ‘Polis, Policies and the Political’ international conference, N. Poulanzas Foundation, Athens, Greece, 11 November 2006.
-
Invited speaker: “Architecture and Activism” ‘Camp for Oppositional Architecture Theorizing Architectural Resistance’, conference AnArchitektur, CASCO Utrecht Netherlands, 10 November 2006.
2005
-
Invited speaker: “Gender and Psychons: Activism”, ‘Gender Studies in the University’ international conference, University of Thessaly, Volos, Greece, 10-12 June.
2004
-
“Critical Activism: the Athens Experiment” ‘Critical Architecture’, Bartlett School of Architecture UCL, London UK, 26-27 November 2004.
2003
-
Invited speaker: “‘Choros: Space outside Philosophy”,‘Philosophy and Architecture: Design and Built Environment in the 21stcentury’ London Consortium and the University of Western Australia, Tate, London UK, 27-28 June 2003.
2002
-
‘Cultural Policies for the Cities’ rapporteur at the Council of Europe international conference, Thessaloniki and Veria, Greece, 8-9 November 2002.
2001
-
Invited speaker: “The current identity crisis and its side effects on architecture”, ‘The Identity of Greek Architecture’ conference, Hellenic Institute of Architecture (EIA), Athens, Greece 2001.
-
Invited speaker: “The planning and Co-rdination the Archi-med EU pilot actionfor cultural heritage”, ‘Archi-med conference’, Ministry of Culture, Athens, Greece, 26 November 2001.
-
Invited speaker: “Mapping of Historical Migrations and Preservation of their traces within the Mediterranean Area”, ‘Archi-med Conference’, Ministry of National Economy, Rhodes, Greece, 29-30 November 2001.
-
Invited speaker: “La carta del Rischio del Dodecanneso”, ‘Il Systema Carta del Rischio del Patrimonio Culturale’ conference, Istituto Centrale di Restauro, Rome, Italy 17 December 2001.
1998
-
“The Research on Space in Architecture Education”, ‘Architecture Education in the 21st century’, international conference, School of Architecture, University of Thessaloniki, Greece, December 1998.
Η. ΜΕΛΟΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ / CONFERENCE MEMBER OF THE ORGANISING COMMITTEE & SPEAKER
2016
-
The 6th International Conference on Competitions (ICC2016) organiser at the Leeds School of architecture, under the auspices of RIBA competitions, Leeds and London, 27-29 October 2016.
2011
-
“When Cities Fail”, ‘Another city is possible’ conference co-organised by the Hellenic Ministry for the environment, SARCHA, the National Technical University of Athens (NTUA), ORSA, Benaki Museum, Athens, Greece, 10 March 2011.
2009
-
“Between Philoxenia and Xenophobia” ‘Athens Polis 21’ international conference, organised by the European Alternatives, SARCHA and the Nomadic Network, Byzantine and Christian Museum, Athens Greece, 7 November 2009.
2008
-
‘Negotiating the Un-built: Interdisciplinary Interactions on Space and Democracy’ international conference organised by SARCHA Byzantine Museum, Athens, Greece, 19-20 December 2008 https://youtu.be/Uvxsw3KaNuw.
2007
-
“Architecture Education for All”, ‘Policies for Architecture and the Built Environment in Greece’, conference organised by the Greek Architects Association (SADAS-PEA), Athens, Greece, 24 February 2007.
2001
-
“Spacescapes”, ‘Medi@terra01’, International Festival for Arts and New Technology, Fournos, Athens, Greece, 10-13 September 2001.
Θ. PROFESSIONAL APPOINTMENTS
Θ. 1. Member of Committees
2021
-
Greek Fulbright 2021-22 Visiting Research Students Awards Selection Committee member, Athens Greece, 3 March 2021.
2006
-
Greek Fulbright 2006-7 Postgraduate Grants Selection Committee member, Athens Greece, 21-22 February 2006.
2000-2004
-
International Advisory Board, Archis, Netherlands.
1996-2001
-
Transnational Monitoring Committee, ARCHI-MED Central and Eastern Mediterranean Space, Pilot Action under art. 10 ERDF.
1997-2001
-
National Committee, Euro-Mediterranean Heritage Days.
1998
-
National Delegation, 2ndEuro-Mediterranean Conference of the Ministers of Culture, Rhodes, Greece, September 1998.
-
National Committee, UNESCO International Conference on “Environment and Society: Education and Public Awareness for Sustainability”, Thessaloniki, Greece, December 1998.
1996-1998
-
National Committee, Euro-med Heritage projects.
1987
-
Scientific Committee, drafting building regulations for the conservation area of Kalamata’s city centre, Greece.
Θ. 2. Project Manager
2004
-
‘ON: The Modern and the Contemporary in European and Japanese cultures’, EU-Japan exchange Programme (submission/approval stage).
2002
-
“Ephemeral Structures in the city of Athens”, open international architecture (UΙΑ) competition.
1996-2001
-
“Mapping of Historical Migrations and Preservation of their traces within the Mediterranean Area” ACHI-MED, Best practice EU project.
1996-2001
-
“Risk map of the Cultural Heritage and Mapping of cultural landscape”, ACHI-MED, EU project.
Θ. 3. Other professional appointments
2010
-
Drafting of recommendations for the “Regeneration of the Athens city center” following invitation by theEnvironment Committee of the Hellenic Parliament (SARCHA project).
2008-
-
“Spaces of Democracy and the Democracy of Space Network” member, UK.
2003
-
Council of Europe (COE) expert on cultural policies for the cities.
Ι. ΕΚΘΕΣΕΙΣ & ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ / EXHIBITIONS AND CURATORIAL PROJECTS AND EVENTS
2017-2018
-
“The Ricochet Series” organized by M. Theodorou & John Andrews, AA series of three discussions 14/11/2017, 28/02 & 30/05/2018 Architectural Association, London.
2018
-
Book launch panel discussion on architecture competitions, organized by the Leeds Society of Architects, Leeds, 03/05/2018 https://www.eventbrite.com/e/lsa-book-launch-debate-architectural-competitions-tickets-44726703775?aff=es2.
2016-2017
-
“The Shadow Series” organized by M. Theodorou & John Andrews, AA series of five discussions on 20/10 & 17/11/ 2016, 16/02, 16/03 & 18/05/2017 Architectural Association, London.
2015
-
“Smooth Booth for extreme conditions” M. Theodorou & S. Warren Installation Concept for the Cityzen agency Design Studio at the end of the year show, Leeds School of Architecture 5-14 June 2015.
2014
-
“Matter of Enchantment” Curator of the History and Theory installation at the end of the year show, Leeds school of architecture 6-16 June 2014.
2013
-
“DEMOS by SARCHA” public discussion with invited guests who reviewed ideas submitted following SARCHA’s international open call, Westminster Law and Theory Center, London Festival of Architecture (event organized following invitation by the British Council in London), UK, 28 June 2013 http://demosbysarcha.blogspot.com/p/about-sarcha.html.
2012
-
“Polypolis_ Athens” SARCHA event, Jeremy Bentham Room, UCL, International Showcase London Festival of Architecture, Cultural Olympiad, (event organized following invitation by the British Council in London) UK, 23 June 2012 http://polypolisathens.blogspot.com.
-
“Polypolis_Gerani” SARCHA event, Technopolis, Athens, Greece, 9 June 2012.
-
“Athens Travellers” SARCHA event, Evonimos Library, Athens, Greece, 27 May 2012 https://athenstravelers.wordpress.com.
2011
-
“Polypolis_ Roma” SARCHA event and talks, Urban transcripts & Roma 3 University, Rome, Italy, 17 December 2011.
-
“Polypolis” SARCHA event, p-public festival Chania Crete, 6 June 2011.
2008
-
“Un-Built”, International architecture research SARCHAevents, Byzantine and Christian Museum, Athens, Greece, May-Dec. 2008.
2004
-
“Greek Suspense: Archi-land I” exhibition designed for ARCO, Madrid, Spain.
2003
-
“Athenscape: The Athens 2004 Olympics and the metabolism of the city”, exhibition and talks, RIBA, London, UK, 22/4-24/5 2003.
2003-2006
-
“Athens D.O.E.S.” exhibition in tour (Japan, France Cyprus, Greece).
2003
-
“Athens D.O.E.S.” exhibition, Byzantine and Christian Museum, Athens, 27/1- 28/2, 2003.
2001
-
“Places of Nomadic Dwelling”, Architectural exhibition and parallel events coordinator, Athens, September 2001.
1997
-
Hellenic Ministry of Culture pavilion at the UNESCO International exhibition and conference, Thessaloniki, December 1997.
ΙΑ. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΤΡΙΤΩΝ / MEDIA COVERAGE (selection)
Articles and interviews in newspapers, magazines, radio, TV programs, web sites among which:
2018
-
Maria Theodorou in a panel discussion on ‘What is going wrong with Architecture Competitions’, reported by Ella Jessel, AJMay 2018 http://ow.ly/Ql7R30jOqqQ.
2014
-
Gonzalo Herrero Delicado ‘Post World’s End Architecture: Greece’. Blueprint, issue 332 January/February http://www.designcurial.com/news/post-worlds-end-architecture-greece-4177054/.
2013
-
Maria Theodorou interviewed by A. Dimitrakopoulos, The Greek Architects e- magazine, 90 min video (accessible to members) part A http://www.greekarchitects.gr/tv.php?category=372&video=719#first_division part B http://www.greekarchitects.gr/tv.php?category=372&video=726#first_division.