Η Ανδρομάχη Δαμαλά γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1955. Με καταγωγή από την Αχαΐα και την Κορινθία φοίτησε σε πολλά σχολεία της επαρχίας (λόγω επαγγέλματος του πατέρα της). Στα 15 της -οπότε και ήρθε στην Αθήνα- φοίτησε σε “πρακτικής” κατεύθυνσης σχολείο. Το 1973 εισήχθη στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ από την οποία και αποφοίτησε το 1978.

…’ . Η διάλεξή μου είχε ως θέμα την αποτύπωση και την ανάλυση του οικισμού της Οίας στην Σαντορίνη από πολεοδομική κλίμακα έως την μικροκλίμακά της. Και στη διπλωματική μου ασχολήθηκα με την επανάχρηση των στρατώνων του Άργους (Καποδίστρια) και την αξιοποίηση της κεντρικής πλατείας της πόλης, περιλαμβανομένης και της κατασκευής Πολιτιστικού Κέντρου. Συνεργάτης και στα δύο θέματα υπήρξε ο συμφοιτητής μου Νίκος Γεωργιάδης.’

Άσκησε το επάγγελμα του αρχιτέκτονα από το 1978 έως το 2013, ως ελεύθερος επαγγελματίας με προσωπική επιχείρηση. Συνεργάστηκε επανειλημμένα με άλλους συναδέλφους, είτε εντασσόμενη ή συγκροτώντας διάφορες μορφές συνεργατικών σχημάτων, είτε κατά περίπτωση ανάλογα με το μελετητικό αντικείμενο.

Στην αρχή ασχολήθηκε και με πολεοδομικές μελέτες. Από το 1982 και μετά ασχολήθηκε αποκλειστικά με αρχιτεκτονικό αντικείμενο – Κτίρια, υπαίθριες διαμορφώσεις, σχεδιασμός εσωτερικών χώρων και design επίπλων και άλλων αντικειμένων.

Υπήρξε μελετήτρια Δημοσίων και Ιδιωτικών έργων, σε αρκετά από τα οποία παρακολούθησε την κατασκευή τους ως επιβλέπουσα. Έχει συμμετάσχει σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και έχει διακριθεί σε πολλούς από αυτούς. Τα έργα της βασικά μελέτες και επιβλέψεις : κτιριακών έργων –ειδικών κτιρίων και επαγγελματικών χώρων, κατοικιών,  αποκατάστασης και επανάχρησης διατηρητέων και διαμορφώσεις ελεύθερων χώρων έχουν δημοσιευτεί σε πολλά αρχιτεκτονικά περιοδικά, έχουν συμπεριληφθεί σε αρχιτεκτονικές εκδόσεις και έχουν παρουσιαστεί σε αρχιτεκτονικές εκθέσεις ελληνικές και διεθνείς.

Έχει διατελέσει μέλος Κριτικής Επιτροπής σε ελληνικούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και υπήρξε μέλος της Επιτροπής Διαγωνισμών του ΣΑΔΑΣ.

Διετέλεσε και είναι ακόμα μέλος επαγγελματικών οργανισμών:

• ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ – ομότιμο μέλος μετά το 2013.

• ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ.

Έχει συνταξιοδοτηθεί από το 2013.

*Το υλικό της ανάρτησης έχει παραχωρηθεί στο Αρχείο από την ίδια τη βιογραφούμενη -την οποία και ευχαριστούμε πολύ- τo φθινόπωρο του 2020. Ακόμα η ίδια η βιογραφούμενη είχε την τελική θεώρηση των κειμένων της ανάρτησης.

Αρχιτέκτονας Μηχανικός, κάτοικος Αθηνών. Σπούδασα στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ από το1973 έως το 1978, οπότε και άρχισα την επαγγελματική μου σταδιοδρομία, με έδρα την Αθήνα.

Α. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Γεννήθηκα τον Ιανουάριο του 1955. Η καταγωγή μου είναι από την Αχαΐα (Καμάρες) και την Κορινθία (Δερβένι), όπου ακόμα υπάρχουν τα πατρικά σπίτια των γονέων μου, στα οποία πέρασα πολύ ευτυχισμένα παιδικά χρόνια. Ο πατέρας μου ήταν δημόσιος υπάλληλος και η μητέρα μου, καταγόμενη από ευκατάστατη αγροτική οικογένεια δεν ακολούθησε ανώτατες σπουδές, παρ’ όλη την έφεση και την επιθυμία της.

Λόγω του επαγγέλματος του πατέρα μου και των μεταθέσεών του, ο λίγο μεγαλύτερος αδερφός μου και εγώ αλλάξαμε αρκετά σχολεία. Η συνθήκη αυτή που ίσχυε μέχρι τα 15 μου χρόνια ήταν καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου. Ο αποχωρισμός από αγαπημένους φίλους και αγαπημένους τόπους στις μικρές ηλικίες ήταν ένα θέμα που έπρεπε να διαχειριστώ και να προσπαθήσω να ενταχθώ γρήγορα στη καινούρια κοινωνία και κανονικότητα. Σε αυτή την περίοδο αντιμετώπισα την έντονη αποδοκιμασία πολλών δασκάλων της επαρχίας σε μια «ξένη» μαθήτρια. Κι ας ήμουν η πρώτη μαθήτρια. Ανάμεσα στους συμμαθητές μου ποτέ δεν γνώρισα αντιπάθειες, αντίθετα δέθηκα με πολλούς απ’ αυτούς.

Εκείνο που με ενθουσίαζε πάντα ήταν η επίσκεψη στο χωριά μας κατά την περίοδο των διακοπών. Η γιαγιά, η μάνα της μάνας μου, που την λάτρευα, ήταν το κύριο πρόσωπο αναφοράς. Μοδίστρα που δεν εξάσκησε το επάγγελμα, ήταν μόνιμα με ένα πανί στο χέρι, που θα γινόταν ρούχο. Η φαντασία της γιαγιάς και της μάνας μου και η σχολαστικότητα στη τέλεια εκτέλεση κάθε έργου που αναλάμβαναν σε συνδυασμό με την μαστορική του πατέρα μου, που μέχρι και ξύλινα καΐκια υπό κλίμακα σκάρωνε, πιστεύω ότι με εισήγαγαν σε ένα περιβάλλον συνεχούς δημιουργικότητας, στο οποίο εντάχθηκα με μεγάλη αγάπη και πάθος.

Μια άλλη αδυναμία μου στα μαθητικά χρόνια ήταν ο αθλητισμός, με καλές επιδόσεις σε sprint και άλμα εις ύψος, τον θυσίασα όμως για χάρη των μαθημάτων.

Στα 15 μου ήρθα στην Αθήνα. Δυσκολεύτηκα πολύ να προσαρμοστώ στην κλίμακα της πόλης και στις διαφορετικές απ’ ότι στην επαρχία δυνατότητες για κοινωνικές σχέσεις.

Η επιλογή μου να ακολουθήσω το «Πρακτικό» στην Τετάρτη Γυμνασίου προέκυψε από ένα εντελώς τυχαίο γεγονός. Ήμουνα άριστη σε όλα τα μαθήματα και μάλλον είχα αποφασίσει μέχρι τότε τον φιλολογικό κλάδο. Διάβαζα λογοτεχνία στον ελεύθερο χρόνο μου αδιάλειπτα από το δημοτικό. Είχα επίσης μεγάλη έφεση στα θεατρικά δρώμενα και στην απαγγελία ποιημάτων. Ένα διάστημα ήλπιζα να γίνω ηθοποιός, αλλά η οικογένεια μου το απαγόρευσε. Έτσι προέκυψε η Αρχιτεκτονική που συνδύαζε την ενεργοποίηση της φαντασίας, την επιστήμη και την δημιουργική πλευρά της μαθηματικής σκέψης.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι χρόνια μετά την αποφοίτησή μου από το Πολυτεχνείο βρήκα ένα δικό μου τετράδιο εκθέσεων της Τρίτης Δημοτικού. Κλασικό το θέμα «τι θέλετε να γίνετε όταν μεγαλώσετε;». Και εκεί είδα ότι είχα «αποφασίσει» -αφού απέρριπτα ένα ένα πέντε-έξι άλλα επαγγέλματα- ότι θα γίνω αρχιτέκτων…

Β. ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Οι πρώτες ημέρες στο πρώτο έτος των σπουδών στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ (1973) με βρήκαν στις ατελείωτες ολοήμερες συνελεύσεις στις μεγάλες αίθουσες ανάμεσα σε καπνούς τσιγάρων και φωνές συνδικαλιζόμενων φοιτητών. Δεν πρόλαβα να συνειδητοποιήσω την κατάσταση και έζησα την εμπειρία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (17 Νοέμβρη 1973). Πρωτόγνωρη αίσθηση της έντασης και του πλήθους ανθρώπων που αγωνιζόντουσαν για ένα κοινό και δίκαιο σκοπό.

Πολύ νωρίς στο Πολυτεχνείο αισθάνθηκα πολύ ευτυχής για την επιλογή της Σχολής και για το αντικείμενο των σπουδών μου, συνειδητοποιώντας ότι θα μπορούσα να εκφράσω προσωπική άποψη για την πόλη και τον χώρο γενικότερα και να έρθω σε επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν το δομημένο περιβάλλον, το προσωπικό τους και το κοινό, για να ζήσουν ευτυχισμένοι.

Η μεταδικτατορική περίοδος στη Σχολή με το συνδικαλιστικό κίνημα στην πιο ευρεία μορφή του ήταν ένα ακόμη στοιχείο έντονης κοινωνικοποίησης και πολιτικοποίησης για μένα.

Είχα την αγαθή τύχη να έχω δασκάλους τον Μπούρα στην Ιστορία, τον Λεωνίδου στην Οικοδομική, τη Μουρίκη στην Ιστορία Τέχνης, τον Λιάπη στους Εσωτερικούς Χώρους, τον Καλυβίτη, την Μονεμβασίτου και τον Τάσο Μπίρη στις συνθέσεις, τον Λαμέρα στην Πλαστική.

Ήμουνα από τους αριστούχους φοιτητές του έτους μου. Η διάλεξή μου είχε ως θέμα την αποτύπωση και την ανάλυση του οικισμού της Οίας στην Σαντορίνη από πολεοδομική κλίμακα έως την μικροκλίμακά της. Και στη διπλωματική μου ασχολήθηκα με την επανάχρηση των στρατώνων του Άργους (Καποδίστρια) και την αξιοποίηση της κεντρικής πλατείας της πόλης, περιλαμβανομένης και της κατασκευής Πολιτιστικού Κέντρου. Συνεργάτης και στα δύο θέματα υπήρξε ο συμφοιτητής μου Νίκος Γεωργιάδης.

Γλώσσες: Πέραν της Ελληνικής, Γαλλικά και Αγγλικά μέτρια.

Γ. Η ΣΧΕΣΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Ανήσυχη σαν χαρακτήρας επεδίωξα πάντα την διαμόρφωση ενός προσωπικού λόγου στην Αρχιτεκτονική. Η δεσμευτική συνθήκη της υλοποίησης του πνευματικού έργου των αρχιτεκτόνων με οδήγησε στην διερεύνηση των ορίων της ελευθερίας του συνθέτη.

Η πραγματικότητα ως προς την άσκηση του επαγγέλματος προϋποθέτει την ύπαρξη απέναντί μας των αποδεκτών των έργων μας. Πάγια τακτική μου υπήρξε η στενή συνεργασία με όσους με εμπιστεύθηκαν για την δημιουργία του χώρου τους και η συνεχής επικοινωνία μαζί τους προκειμένου να αντιληφθούν τις ιδέες μου. Ευτύχησα ορισμένες φορές να βρεθώ σε σύμπλευση με τους εντέλλοντες. Αναζήτησα την πρωτοτυπία γιατί πιστεύω στην ιδιαιτερότητα του έργου που θα συνάδει με την ιδιαιτερότητα κάθε χρήστη.

Σκοπός μου υπήρξε η ικανοποίηση του και η προοπτική της ανακάλυψης εκ μέρους του των πολλαπλών ποιοτήτων ενός κατάλληλα σχεδιασμένου χώρου. Η άποψη που διαμόρφωσα κατά την διάρκεια της εργασίας μου για αποδέσμευση από στερεότυπα βρήκε λίγους αλλά ένθερμους υποστηρικτές.

Η συνεχής παρακολούθηση της διεθνούς σκηνής σε επίπεδο θεωρητικής αναζήτησης, σχεδιασμού, εφαρμογής και υποστήριξης από την τεχνολογία υπήρξε σταθερή στην επαγγελματική μου διαδρομή. Πάντα βέβαια με το παράπονο της υστέρησης της χώρας μας σε οικονομικούς πόρους και εφαρμοσμένη τεχνογνωσία. Παράλληλα η διαδικασία διατήρησης, διαλόγου και συνέχισης με σημερινούς όρους και απαιτήσεις του παραδοσιακού μας αρχιτεκτονικού πλούτου υπήρξε μόνιμη επιδίωξη στο έργο μου.

Δ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Δ. 1. ΓΕΝΙΚΑ

Άσκησα το επάγγελμα του αρχιτέκτονα από το 1978 έως το 2013, ως ελεύθερος επαγγελματίας με προσωπική επιχείρηση.

Στην αρχή ασχολήθηκα και με πολεοδομικές μελέτες. Από το 1982 και μετά ασχολήθηκα αποκλειστικά με αρχιτεκτονικό αντικείμενο – Κτίρια, υπαίθριες διαμορφώσεις, σχεδιασμός εσωτερικών χώρων και design επίπλων και άλλων αντικειμένων.

Υπήρξα μελετήτρια Δημοσίων και Ιδιωτικών έργων, σε αρκετά από τα οποία παρακολούθησα την κατασκευή τους ως επιβλέπουσα.

Έχω διατελέσει μέλος Κριτικής Επιτροπής σε έξι ελληνικούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.

Υπήρξα μέλος της Επιτροπής Διαγωνισμών του ΣΑΔΑΣ.

Μέλος επαγγελματικών οργανισμών:

• ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ – ομότιμο μέλος μετά το 2013.

• ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ.

Δ. 2.   ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΜΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Πρώτη Περίοδος – Εκπόνηση μικρών ιδιωτικών έργων.

Σεπτέμβριος 1976 – Οκτώβριος 1977

• Υπάλληλος με σύμβαση έργου στον E.O.T. – Τμήμα παραδοσιακών Οικισμών, με αντικείμενο «Αποτύπωση κτισμάτων στην Οία της Σαντορίνης – Προτάσεις επανάχρησής των ως τουριστικών καταλυμάτων

Νοέμβριος 1978 – Μάϊος 1979

• Υπάλληλος με σύμβαση έργου στο Υπουργείο Πολιτισμού – Αρχείο Νεοκλασικών Μνημείων, με αντικείμενο «Καταγραφή και Φωτογράφιση νεοκλασικών κτιρίων Αθήνας – Δημιουργία Αρχείου».

Άνοιξη 1979

• Συνεργάτης με ωρομίσθια απασχόληση στο Γραφείο Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών “Λ. Μάρθα-Γρηγοράκου”, συμμετοχή στη μελέτη : Πολεοδομική Μελέτη Χαλκίδας.

1979

• Δημιουργία ιδιωτικού γραφείου με συνεργάτη τον αρχιτέκτονα Νίκο Γεωργιάδη.

Ιούνιος 1979 – Μάρτιος 1982

• Συνεργάτης με ωρομίσθια απασχόληση στο Γραφείο Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών “Γ.A. Σκιαδαρέσης και Συνεργάτες” – Υπεύθυνη Αρχιτεκτονικού τμήματος. Εκπόνηση Μελετών :

• Πολεοδομική Μελέτη ευρύτερης περιοχής Πατρών- Αιγίου.

• Αρχιτεκτονική Μελέτη συγκροτήματος 40 κατοικιών στην Πάτρα.

• Πολυκατοικίες στην Κυψέλη και την Γλυφάδα.

• Πολεοδομική Μελέτη διαμερίσματος Αθηνών (Ζεφύρι- Ν. Λιόσια).

Μάρτιος 1981

• Υπουργείο Δημοσίων Έργων, Υπάλληλος με σύμβαση έργου με αντικείμενο πραγματογνωμοσύνες σε σεισμόπληκτα κτίρια.

1982

• Διεύρυνση του ιδιωτικού γραφείου. Συνεργασία με τον επίσης συμφοιτητή μας Ορέστη Βιγγόπουλο.

Δεύτερη Περίοδος :    Νοέμβριος 1984 – Μάϊος 1993

• Ιδρύθηκε το «BAUHAOS» αρχιτεκτονική ομάδα – Ν. Γεωργιάδης, Α. Δαμαλά, Ορ. Βιγγόπουλος, Π. Μαμαλάκη. Υπήρξα ιδρυτικό μέλος και διευθυντικό στέλεχος. Η Ομάδα παρουσιάστηκε στην ελληνική σκηνή με μεγάλες φιλοδοξίες και ικανότητες (αναφορά σε άρθρο Α. Αντωνιάδη). Η παρακολούθηση μεταπτυχιακών σπουδών στο Λονδίνο από τον Νίκο Γεωργιάδη τροφοδοτούσε την ομάδα με μεγαλύτερη εμπειρία και την διατηρούσε σε επαφή με τα διεθνή ρεύματα.

Απρίλιος – Μάϊος 1988

• Υπάλληλος με σύμβαση έργου στην Ιονική Τράπεζα. Συνυπεύθυνος αρχιτέκτων για την Σύνταξη Μελέτης Εφαρμογής και Τευχών Δημοπράτησης και Δημοπράτηση τεσσάρων υποκαταστημάτων της Τράπεζας.

Τρίτη Περίοδος :  Μάϊος 1993 – Αύγουστος 2013

Μετά την διάλυση του «BAUHAOS» ίδρυσα το προσωπικό αρχιτεκτονικό γραφείο μου, συνεχίζοντας με ιδιωτικά κυρίως έργα και με μεγάλα δημόσια ή και ιδιωτικά έργα σε συνεργασία με :

• 1994 – 2002: με την αρχιτεκτονική ομάδα «ARSIS» – Κ. Μωραϊτης, Αικ. Χελιδώνη.

• 2002 – 2013: με την αρχιτεκτονική ομάδα «ANAMORPHOSIS» -Ν. Γεωργιάδης, Π. Μαμαλάκη, Κ. Κακογιάννης, Β. Ζητωνούλης.

Αύγουστος 2013

• Συνταξιοδότηση λόγω οικονομικής κρίσης.

• Έκτοτε έως και σήμερα σύμβουλος σε διάφορες μελέτες, κυρίως στην αρχιτεκτονική ομάδα «ANAMORPHOSIS».

Δ. 3.  ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Οι ιδιαιτερότητες της περιόδου κατά την οποία λειτούργησα ως επαγγελματίας αρχιτέκτων μπορούν να συνοψισθούν ως εξής:

Από οικονομική άποψη η νοοτροπία και η δυνατότητα του εύκολου πλουτισμού, καθώς και η ανάγκη κοινωνικής προβολής νεόπλουτων ομάδων ανθρώπων μέσω του χώρου ζωής και εργασίας τους οδήγησε σε κατασκευές τόσο κατοικιών όσο και κτιρίων δημόσιας χρήσης (κυρίως καταστήματα) που υιοθέτησαν αμφισβητήσιμα και κακής ποιότητας –ξενόφερτα συχνά– πρότυπα, χωρίς ουσιώδες περιεχόμενο και πολλές φορές άνευ αρχιτεκτονικής αξίας, που με την σειρά τους ευτέλισαν την αισθητική και τη ζωή του κοινωνικού συνόλου.

Πιστεύω ότι η Αρχιτεκτονική ως υλοποιημένη Τέχνη και Επιστήμη, εισάγοντας το στοιχείο του «είναι» στο Έργο, μαζί με το οποίο και εντός του οποίου ζούμε για μεγάλη χρονική διάρκεια, οφείλει να αποβλέπει στη δημιουργία συνθηκών ευτυχίας του ατόμου, ταυτόχρονα όμως και παιδαγώγησης.

Από επιστημονική άποψη, η εξέλιξη της τεχνολογίας (υπολογιστές, σχεδιαστικά προγράμματα, τρισδιάστατες απεικονίσεις) βοήθησε τους αρχιτέκτονες στο να συλλάβουν και να υλοποιήσουν κατασκευαστικά πιο δύσκολα και πιο φιλόδοξα έργα. Παράλληλα δε η παγκοσμιοποίηση ιδεών και εικόνων, που χαρακτήρισε εμφατικά την εποχή μας, εισήγαγε και στο δικό μας χώρο πολύ σημαντικά στοιχεία ανανέωσης της αρχιτεκτονικής γλώσσας στην εγχώρια πραγματικότητα, δυστυχώς όμως χρησιμοποιήθηκε από ένα μέρος αρχιτεκτόνων με αμετροέπεια και χωρίς εκτίμηση των χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος.

Ζώντας λοιπόν σε ένα τέτοιο εργασιακό περιβάλλον μπορώ να πω ότι κατάφερα να ζήσω ευτυχισμένες στιγμές δημιουργίας, αλλά και συνδημιουργίας, που κατ΄εμέ είναι εξαιρετικά σημαντικό στη ζωή μας.

Δεν κινήθηκα κοινωνικά σε κύκλους με υψηλά εισοδήματα, αντίθετα σε πάρα πολλές περιπτώσεις ήταν δεσμευτικός ο χαμηλός προϋπολογισμός του ιδιωτικού έργου, που έπρεπε να σχεδιάσω. Και ο παράγοντας της ευχέρειας στην οικονομική δαπάνη –πρέπει να το ομολογήσουμε- παρέχει πολύ περισσότερες δυνατότητες για αρχιτεκτονική υψηλών απαιτήσεων και ποιότητας, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζουμε την αξία του ταπεινού. Γενικά η επιλογή του Αρχιτέκτονα στα ιδιωτικά έργα στηριζόταν κατά μεγάλο μέρος σε γενικότερες πελατειακές και συγγενικές σχέσεις και απουσίαζαν αξιοκρατικά κριτήρια.

Από την άλλη πλευρά η διαμορφωμένη κατάσταση στον τρόπο ανάληψης δημοσίων έργων δεν άφησε πολλά περιθώρια σε μένα και τους συνεργάτες μου να εκπονήσουμε όσα έργα θεωρώ ότι ήμαστε ικανοί να αναλάβουμε και στα οποία να αναπτύξουμε και να παρουσιάσουμε τις ιδέες μας.

Από πολύ νωρίς στράφηκα στους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, με αρκετές διακρίσεις. Όμως με λύπη μου διαπίστωσα την υιοθέτηση προσωπικών απόψεων και προτιμήσεων από τα μέλη των κριτικών επιτροπών και την απουσία ουσιαστικού αρχιτεκτονικού λόγου και έτσι περιόρισα τις φιλοδοξίες μου γρήγορα. Παρ’ όλα αυτά τους διαγωνισμούς τους θεωρώ ως μια σημαντική διαδικασία άμιλλας στην διατύπωση ιδεών και στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής.

Η εμπειρία με δημόσιες υπηρεσίες και γραφειοκρατικές διαδικασίες ήταν η σκοτεινή όψη του επαγγέλματος, που θα ήθελα να ξεχάσω, αν μπορούσα.

Τέλος η ζωή μου στην οικοδομή υπήρξε ένα δεύτερο σχολείο τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς και επικοινωνίας με τον άλλο, όσο και διδαχής. Επειδή από την πρώτη στιγμή ασχολήθηκα με την κατασκευή των έργων μου, με την ιδιότητα πάντα της επιβλέπουσας, δοκίμασα πολύ έντονα την νοοτροπία της ανδροκρατούμενης κοινωνίας των μαστόρων. Η ευγένεια μιας νέας μηχανικού εκλαμβάνονταν συχνά (και από τον ιδιοκτήτη καμμιά φορά) ως αδυναμία επιβολής. Αναγκαστικά ανέπτυξα κώδικες συμπεριφοράς τέτοιους ώστε να μην αφήνω περιθώρια αμφισβήτησης ή διαπραγμάτευσης για κακόβουλους συνεργάτες στην οικοδομή, προκειμένου να επιβιώσω και να επιβληθώ. Στον τόπο αυτό όμως έκανα και υπέροχες συνεργασίες και διδάχθηκα πολύτιμες λεπτομέρειες και διαδικασίες που μόνον εκεί αποκτάς. Φυσικά με αποζημίωνε για όλη την καταπόνηση που δεχόμουν η συγκίνηση ως δημιουργού μπροστά στην υλοποίηση της ιδέας μου.

Το ελεύθερο επάγγελμα, έτσι όπως μπορούσα και όπως ήθελα να το ασκήσω, απαιτούσε πολλές ώρες εργασίας και αντίστοιχα θυσίες από την προσωπική μου ζωή.

Ο ελεύθερος χρόνος μου ήταν περιορισμένος και επικεντρωνόταν κυρίως στις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις.

Από το 1997 ασχολούμαι με τον χορό, κυρίως συμμετέχοντας σε ομίλους ελληνικών παραδοσιακών χορών, λιγότερο σε latin.

Από το 2005 ξεκίνησα ερασιτεχνικά την κατασκευή εναλλακτικών κοσμημάτων (π.χ. με ύφασμα και ξύλο).

Από το 2016, που κατάφερα να έχω κάποιο επαρκή χρόνο, ασχολούμαι πιο συστηματικά με την ποίηση και την στιχουργική. Συμμετέχω σε εκδηλώσεις και εργαστήρια λογοτεχνικού περιεχομένου.

Η φωτογραφία κυρίως σε θέματα αρχιτεκτονικής φύσης με απασχόλησε από τα πρώτα χρόνια του Πολυτεχνείου, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσω μια περισσότερο καλλιτεχνική, συνάμα ποιητική ματιά στις φωτογραφικές μου συνθέσεις.

Ανδρομάχη Δαμαλά