ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

• Η Έννοια της Γειτονιάς. Τεχνικά Χρονικά, Νο 9, 1966.

• Εθνικό Δίκτυο Αστικών Κέντρων. Αρχιτεκτονικά Θέματα, No 3, 1969.

• Οργάνωσις Εθνικού Χωροταξικού Προγραμματισμού εις Διαφόρους Χώρας. Τεχνικά Χρονικά, τ.χ.  5, 1971.

• Ρύπανσις και Χωροταξία – Πολεοδομία. Στο Συμπόσιο Περιβάλλοντος, ΕΜΠ, 1973.

• Τουρισμός και Περιβάλλον. Στο Τουριστικαί Μελέται, Νο 2, Ε΄, 1975.

• The Impact of Socioeconomic Development Planning. Στο ΕΝV/SEM2/3 ECE, Rotterdam, 1975.

• Οι Οικολογικές Απόψεις της Οικονομικής Αναπτύξεως στην Ελλάδα. Θέματα Περιβάλλοντος, τεύχος  4, 11, 1976

• Η Προστασία του Περιβάλλοντος και ο ‘Ελληνας Πολίτης. Οικονομικός Ταχυδρόμος, τ.χ. 34, 52, 1978.

• Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Τεχνικά Χρονικά,τ.χ. 8, 47, 1978.

• Environmental Pollution, Problems and Prospects. Business and Finance, No 33, 1979.

• Architecture and Development in Greece. Στo Architecture and National Development. Πρακτικά Συνεδρίου UIA (Union Internationale des Architectes ), Μεξικό, 1978.

• Αστικές και Κοινωνικές Αναδιαρθρώσεις. Στο Προβλήματα Περιφερειακής Οικονομικής Αναπτύξεως. ‘Εκδοση Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, 1980, σελ.. 80-84.

• Computer Maps of Greece. Στο Recent Population Changes Calling for Policy Action. Έκδοση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και του European Center for Population Studies, 1980, σελ. 204-215 (μαζί με την Κάτια Συκαρά).

• Urban Hierarchy in Greece. Revue d’ Economie Regionale et Urbaine, No 4, 1981.

• Περιφερειακές Διαιρέσεις της Χώρας. Τεχνικά Χρονικά, Νο 1-3, 1985.

• Κοινωνική και Οικονομική Σημασία των Πληθυσμιακών Ανακατατάξεων στη Μεταπολεμική Ελλάδα. Στο Ευρωπαϊκή Δημογραφική Κοινότητα. Η Θέση της Ελλάδας. Ελληνική Εταιρεία Δημογραφικών Μελετών (ΕΔΗΜ), Αθήνα, 1988.

• A method of Comparative Regional Evaluation and its Application to Manufacturing in the Greek Region of Northern Aegean Islands. Στο 2nd Symposium on Quantitative Methods. Proceedings, University of the Aegean, Chios 1988.

• In the Region of Northern Aegean Islands: Analysis and Proposal. Στο Meeting IV, Euro-Working Group on Locational Analysis. Proceedings, Chios 1989 (with Katochianos N., Theou A.)

• The Greek System of Cities. Ekistics, V. 59, No 352/353, 1992.

• Συγκριτικά Πλεονεκτήματα της Ελλάδας για τη Δημιουργία μιας Τεχνόπολης. Στο Μια Τεχνόπολη στη Θεσσαλία. Πρακτικά Ημερίδας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος 1993.

• Analysis of the Urban-Industrial Development in Greece. In the 1rst International Symposium Industrial Areas: Problems and Perspectives. Proceedings, November 1993.

• Η Πολιτική Προστασίας του Περιβάλλοντος στα Προγράμματα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης της Χώρας. Στο Δημόσια Πολιτική γιa το Περιβάλλον. Πρακτικά Συνεδρίου, Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, 1993.

• Τριάντα Χρόνια Περιφερειακής Έρευνας στην Ελλάδα. Μια Προσπάθεια Καταγραφής και Αξιολόγησής της. Στο Περιφερειακή Επιστήμη στην Ελλάδα. Ανασκόπηση και Προοπτικές. Πρακτικά Συνεδρίου, EMΠ, 1993.

• Το Ελληνικό Δίκτυο Αστικών Κέντρων. Στο Η Ελλάδα στην Ευρώπη, Χωροταξική και Περιφερειακή Πολιτική προς το 2000, τεύχος εισηγήσεων του Συνεδρίου ΥΠΕΧΩΔΕ – ΤΕΕ, Αθήνα, Δεκέμβριος 1993.

• Οικονομικές και Δημογραφικές Αναδιαρθρώσεις στον Ελληνικό Χώρο. Στο Δημογραφικές Εξελίξεις στη Μεταπολεμική Ελλάδα. Πρακτικά Συνεδρίου ΕΚΚΕ, Αθήνα 1992, ‘Εκδοση Α.Α. Λιβάνη – Νέα Σύνορα, 1994.

• Ανάπτυξη στο Χώρο και Περιβάλλον στην Ελλάδα. ΤΟΠΟΣ, τεύχος No 8, 1994, Αφιέρωμα, Χωροταξία και Περιβάλλον.

• Τουρισμός και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Στο Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις στον Τουρισμό, 2ο Εθνικό  Συνέδριο Ελληνικού Τμήματος Regional Science Association, Βόλος 1994, Πρακτικά,  ‘Εκδοση ΕΜΠ, 1995.

• Οικονομική και Χωροταξική Ανάπτυξη του Τουρισμού. Σύγχρονα Θέματα, τεύχος Νο  55, Απρίλιος -Μάϊος 1995.

• Ανάπτυξη, Περιβάλλον και Δημόσια Έργα. Στο Περιβάλλον και Δημόσια Έργα – Έννοιες Αντίπαλες; Συνέδριο της ΠΟΣΕ-ΥΠΕΧΩΔΕ, στη Ναυπακτία, Πρακτικά,  Μάϊος 1999.

• Χωροταξικός Σχεδιασμός – Αναπτυξιακή Διαδικασία – Κριτική. Στο Βιώσιμη Ανάπτυξη Ευρωπαϊκών Περιφερειών: Προοπτική της Κεντρικής Μακεδονίας. Πρακτικά Ημερίδας του ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας, Έκδοση ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας, 2000.

• Χωροταξικός Σχεδιασμός – Αναπτυξιακή Διαδικασία – Κριτική Προσέγγιση.  Στο Ισόρροπη Ανάπτυξη Ευρωπαϊκών Περιφερειών. Πρακτικά Συνεδρίου στη Θεσσαλονίκη, 1999, ‘Εκδοση ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας, 2000.

• Βιώσιμη Ανάπτυξη, Έννοιες και Πρακτικές. Στο Προβλήματα Περιφερειακής Ανάπτυξης. 1ο Συμπόσιο  Περιφερειακής Ανάπτυξης, Θεσσαλονίκη 1998, Πρακτικά, Έκδοση Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 2001.

• Μια προσπάθεια Εκτίμησης της Γεωγραφικής Κατανομής του Εποχικού Πληθυσμού στην Ελλάδα. Στο Οι Χωρικές Διαστάσεις των Δημογραφικών Φαινομένων. Πρακτικά Συνεδρίου, ‘Εκδοση Πανεπιστημίου Βόλου, 2002.

• Ο Ελληνικός Τουρισμός ως Βασικό Πολυδιάστατο Αντικείμενο Έρευνας και Σχεδιασμού της Αναπτυξιακής Πολιτικής στο ΚΕΠΕ (1965-2000). Στο  Χωροταξία – Πολεοδομία – Περιβάλλον στον 21ο Αιώνα, Ελλάδα-Μεσόγειος. Πρακτικά Συνεδρίου, Βόλος 2010, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ελληνικό Ινστιτούτο Πολεοδομίας – Χωροταξίας, Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης.

• Εξέλιξη των Προβληματισμών και των Μεθόδων Ανάλυσης και Σχεδιασμού της Πολιτικής για την Αστική Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Στο  Αστική Ανάπτυξη στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, Τάσεις και Προοπτικές. Πρακτικά συνεδρίου, Βόλος 2011, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διεθνής Εταιρία Περιφερειακής Επιστήμης.

• The Network of Urban Centers of Greece and Europe, scientific paper, to the August Loesh Prize 2012 competition. Christian-Albrechts-Universitat zu Kiel, Institut fur Regionalforschung. November 04, 2011.

 

ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΕΙΣ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ –  ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

1969

• Εκπρόσωπος της χώρας στο  Σεμινάριο για τον  Χωροταξικό Σχεδιασμό σε Εθνικό, Περιφερειακό και Τοπικό Επίπεδο. Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη, ΟΗΕ, Βουκουρέστι.

1972

• Μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διεθνή Διάσκεψη για το  Ανθρώπινο Περιβάλλον. ΟΗΕ, Στοκχόλμη, Ιούνιος.

• Συμμετοχή στο Σεμινάριο για τη Χωροταξία και Περιφερειακή Οικονομία – Βιομηχανική Ανάπτυξη. Λευκωσία, Κύπρος, Νοέμβριος.

• Συμμετοχή στο Συνέδριο των Πόλεων,  Συνομοσπονδίας μεγάλων Δήμων των ΗΠΑ, στην Ινδιανάπολη.

1975

• Εκπρόσωπος της χώρας και εισήγηση στο Σεμινάριο Ecological Aspects of Economic Development. Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη, ΟΗΕ, Ολλανδία, Απρίλιος.

1977

• Μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ (UNESCO) για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Τυφλίδα Ρωσίας, 14-16 Οκτωβρίου.

1978

• Συμμετοχή με Εισήγηση στη  Διεθνή συνάντηση UIA (Διεθνής ‘Ενωση Αρχιτεκτόνων) Αρχιτεκτονική και Ανάπτυξη. Μεξικό, 23-27 Νοεμβρίου.

• Οργανωτικό στέλεχος σεμιναρίων με ξένους ομιλητές σε θέματα περιβάλλοντος και περιφερειακής ανάπτυξης στο ΚΕΠΕ.

1979

• Συμμετοχή και  Εισήγηση στο σεμινάριο  ΕΣΥΕ και Ευρωπαϊκού  Κέντρου Δημογραφικών Μελετών (European Center of Population Studies). Αθήνα, 2-5 Oκτωβρίου.

• Εξελίξεις στον Αστικοβιομηχανικό Χώρο. Στο Σεμινάριο Περιφερειακή Οικονομική Ανάπτυξη, Εταιρία Οικονομικών Επιστημών και Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, 16-17 Νοεμβρίου.

• Εκπρόσωπος της χώρας στο Σεμινάριο για το Συνδυασμένο Φυσικό, Κοινωνικοοικονομικό και Περιβαντολλογικό Σχεδιασμό. Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη, ΟΗΕ, Νορβηγία, 18-22 Νοεμβρίου.

1980

• Συμμετοχή και  Εισήγηση στη συνάντηση του Γαλλόφωνου Τμήματος της Διεθνούς Εταιρίας Περιφερειακής Επιστήμης (Regional Science Association). ΑΣΟΕΕ, 14-15 Σεπτεμβρίου.

1982

• Το Ελληνικό Δίκτυο Αστικών Κέντρων. Εισήγηση στη συνάντηση Eταίρων του Κέντρου Πολεοδομικών Μελετών John Hopkins University, Κέντρου Πολεοδομικών Μελετών  και ΔΕΠΟΣ,  Δελφοί, 21-22 Ιουνίου

• Κοινωνικός Σχεδιασμός και Περιβαλλοντική Πολιτική. Εισήγηση στο σχετικό Διεθνές Συνέδριο , Εταιρεία Κοινωνικής ‘Ερευνας και Δήμος Αθηναίων, Αθήνα, 1-2 Σεπτεμβρίου.

1983

• Κλαδική Διάρθρωση της Μεταποίησης και Αποκέντρωση. Εισήγηση  στο Συνέδριο Περιφερειολόγων, Αθήνα, 10-13 Νοεμβρίου.

1984

• Η Σχέση Αθήνας – Ελλάδας διαχρονικά. Στο  Αθήνα – Παρίσι, Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Συνάντηση Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Αθήνα, 28-30 Μαρτίου.

• Η Διεπιστημονικότητα του Ρόλου του Πολεοδόμου-Χωροτάκτη. Στο ο Ρόλος του Πολεοδόμου-Χωροτάκτη στη Δεκαετία του ’80. Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών, Αθήνα, 2 Μαΐου.

• Περιφερειακές Διαιρέσεις της Χώρας. Στο Ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ημερίδα ΤΕΕ, Αθήνα, 20 Νοεμβρίου.

• Συμμετοχή στις εργασίες για την Αστική Οικονομική Ανάπτυξη, Ομάδα του ΟΟΣΑ, Παρίσι, 27-30 Νοεμβρίου.

1985

• Η ‘Ερευνα Μεγεθών του Δικτύου Αστικών Κέντρων στο ΚΕΠΕ. Στο ‘Ερευνα στον Αστικό Χώρο, Ημερίδα Υπουργείου ‘Ερευνας και Τεχνολογίας, Αθήνα, 8 Μαΐου.

1988

• Α Μethod of Comparative Regional Εvaluation and its Application to Manufacturing in the Greek Region of Northern Aegean Islands. Στο Ποσοτικές Μεθόδοι, Χωροθέτηση Επιχειρήσεων,Συμπόσιο  Πανεπιστημίου Αιγαίου, Χίος,  1-3 Σεπτεμβρίου.

1989

• Atmospheric Pollution in Athens Due to Transportation. Στο Βελτίωση του Αστικού Περιβάλλοντος και Οικονομική Ανάπτυξη,Συνέδριο ΟΟΣΑ, Βερολίνο, 24 – 26 Ιανουαρίου.

• Greek Urbanisation, Analysis and Results. Εισήγηση στο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Περιφερερειακής Επιστήμης, Σιγκαπούρη, 3 – 6 Ιουλίου.

• Συμμετοχή στη συνάντηση της Ομάδας Αστικού Περιβάλλοντος του ΟΟΣΑ, Παρίσι, 3-4 Οκτωβρίου.

• Ανάλυση Αστικών Συστημάτων. Εισήγηση στη συνάντηση των Νότιων Ευρωπαϊκών Χωρών της Διεθνούς Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, Νεάπολη Ιταλίας, 9 – 12 Νοεμβρίου 1989.

1990

• Συμμετοχή στο Σεμινάριο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Κέντρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (CEDEFOP) των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Λιμόζ, Γαλλία, Ιούνιος 18-19

• Συμμετοχή στο 26ο Διεθνές Συνέδριο για την Πόλη και Περιβάλλον. Διεθνής ΄Ενωση Πολεοδόμων και Χωροτακτών, Βαρσοβία, Πολωνία, Αύγουστος 25-29.

1991

• Συμμετοχή και Εισήγηση στο Μελέτες-Προγράμματα Περιφερειακής και Αστικής Ανάπτυξης.  Ημερίδα Συλλόγου Περιφερειολόγων, Πάντειος, 13 Δεκεμβρίου.

• Σύνταξη της ελληνικής  εκθέσεως –βάσει ερωτηματολογίου του ΟΟΣΑ–  και Συζήτηση των εθνικών εκθέσεων στη Συνάντηση της Ομάδας του ΟΟΣΑ για την Περιφερειακή Πολιτική. Παρίσι, 15 Δεκεμβρίου.

1992

• Οι Δημογραφικές Αλλαγές στη Μεταπολεμική Ελλάδα και οι Προοπτικές Εξέλιξής τους. Εισήγηση στο σχετικό  Συνέδριο  ΕΚΚΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών), Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, 5-6 Οκτωβρίου.

• Συμμετοχή και Eισήγηση στο Οι Δυνατότητες και τα Προβλήματα Καταγραφής των Περιβαλλοντικών Δαπανών της Ελληνικής Βιομηχανίας. Συζήτηση στρογγυλής τράπεζας,  Αθήνα, 30 Νοεμβρίου.

• Συμμετοχή και Eισήγηση στο Σεμινάριο Τεχνόπολη Θεσσαλίας, Τμήμα Περιφερειακής Ανάπτυξης και Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βόλος, 14 Δεκεμβρίου.

1993

• Συμμετοχή και Εισήγηση στο Σεμινάριο Για το  Περιβάλλον.Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης, Κέρκυρα, 28-29 Ιανουαρίου.

• Συμμετοχή και Εισήγηση στο Περιφερειακή Επιστήμη και Πολιτική.Συνάντηση του  Ελληνικού Τμήματος  της Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, Ανάβυσσος Αττικής, 27-28 Μαρτίου.

• Πόλεις και Ανάπτυξη. Συμμετοχή και  εισήγηση στη συνάντηση των Νότιων Ευρωπαϊκών Χωρών. Εταιρεία  Περιφερειακής Επιστήμης, ‘Εβορα Πορτογαλίας, 23-25 Απριλίου

• Συμμετοχή και  Εισήγηση στο διεθνές συνέδριο ΄Αρση της Απομόνωσης. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πλωμάρι Λέσβου, 29-30 Απριλίου.

• Εθνική ΄Εκθεση –βάσει  ερωτηματολογίου– στο Σεμινάριο ΟΟΣΑ Περιφερειακή Πολιτική και Περιβάλλον, Lillehammer, Νορβηγία, 13-17 Ιουνίου.

• Εκθεση επί των προβλημάτων και της πολιτικής για την περιφερειακή ανάπτυξη της Ουγγαρίας – ως μέλος αντιπροσωπείας της Ομάδας 6 του ΟΟΣΑ (μαζί με άλλους).

1994

• Για την Περιφερειακή Πολιτική. Συμμετοχή σε συναντήσεις Ομάδας 6 ΟΟΣΑ, Βιέννη και Βουδαπέστη, 13-15 Απριλίου.

• Ο προβληματισμός πάνω στη διάρθρωση του χώρου και την περιφερειακή πολιτική στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ. Διάλεξη, ΚΕΠΕ, Ιούνιος.

• Εκθεση για την Περιφερειακή Πολιτική της Ιαπωνίας. Συντάκτρια  (ως μέλος της αντιπροσωπείας Ομάδας 6 του ΟΟΣΑ για την Περιφερειακή Πολιτική που επισκέφθηκε την Ιαπωνία), Οκτώβριος.

• Η πολιτική της Ελλάδας έναντι των Ανατολικών Ευρωπαϊκών Χωρών. Εισήγηση στη συνδιάσκεψη κεντρικών ευρωπαϊκών χωρώνγια την Πρωτοβουλία CEI 2010, Βουδαπέστη, Ιανουάριος.

• Μήπως ήλθε η ΄Ωρα για τη Δεύτερη Αναπτυξιακή Απογείωση της Θεσσαλονίκης; Στο 3ο συνέδριο του Ελληνικού Τμήματος της Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, Θεσσαλονίκη, Απρίλιος.

• Η ελληνική περιφερειακή πολιτική. Παρουσίαση στη συνάντηση της Ομάδας 6 του ΟΟΣΑ για την Περιφερειακή Πολιτική, Παρίσι, Ιούνιος.

• Ελληνικό Δίκτυο Οικισμών. Εξελίξεις, Προοπτικές και Προτάσεις για Δράση. Εισήγηση στη συνάντηση προετοιμασίας της ελληνικής έκθεσης, ΗΑΒΙΤΑΤ ΙΙ, Ιούνιος.

1997

• Η Ελλάδα στη Διευρυμένη προς Ανατολάς Ευρώπη του 21ου Αιώνα. Στο : Η Περιφερειακή Πολιτική της Ελλάδος προς τον 21ο Αιώνα, 4ο Διεθνές Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, 9-10 Μαΐου .

• Διαπεριφερειακή Πολιτική για το 2000 στις Χώρες Ιαπωνία, Γαλλία, Αυστρία. Ομιλία στο ΚΕΠΕ, 4 Ιουλίου.

• Θεώρηση των περιφερειακών πολιτικών της Ρουμανίας και σύνταξη σχετικής έκθεσης. Επίσκεψη στη Ρουμανία της Ομάδας για τις Περιφερειακές Πολιτικές, ΟΟΣΑ, 26 Οκτωβρίου-3 Νοεμβρίου (αντιπρόεδρος της Ομάδας).

• Συμμετοχή στις εργασίες της Ομάδας για τις Περιφερειακές Πολιτικές, ΟΟΣΑ, Δεκέμβριος (αντιπρόεδρος της Ομάδας).

1998

• Συμμετοχή στις συναντήσεις της Ομάδας για τις Περιφερειακές Πολιτικές, ΟΟΣΑ, Παρίσι, Ιούνιος και Δεκέμβριος (αντιπρόεδρος της Ομάδας).

1999

• Κοινωνικοοικονομικά Χαρακτηριστικά Μεσογειακών Χωρών και η Κοινοτική Μεσογειακή Πολιτική. Στο Μεσογειακή Πολιτική της Κοινότητας,  Διεθνές Συνέδριο, Ελληνικό Τμήμα Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης, Κύπρος, 22-25 Απριλίου.

2008

• Εξέλιξη των Μεθόδων Ανάλυσης και Σχεδιασμού της Πολιτικής για την Αστική Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Εισήγηση στο 8ο Εθνικό Συνέδριο Αστικής Ανάπτυξης στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πάντειο Πανεπιστήμιο.

2009

• Πολεοδομία, Χωροταξία, Περιβάλλον και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Έρευνα και Σχεδιασμός πολιτικής στο ΚΕΠΕ. Εισήγηση στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης 1965-2000, Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βόλος ( με Κατοχιανό Ν.).

 

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

Διαλέξεις σε εκπαιδευτικά σεμινάρια σε θέματα περιφερειακής ανάπτυξης των Πανεπιστημίων, Σχολών και Ινστιτούτων:

• Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών Επιστημών

• Πάντειος Σχολή Οικονομικών Επιστημών

• Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

• Μassachusetts Ιnstituteof Τechnology, Μασσαχουσέττη, ΗΠΑ

• Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης

• Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης

• Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ανάπτυξης

• ΚΕΠΕ

 

ΜΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Δημιουργία Νέου Διοικητικού Κέντρου Αθηνών (Σύνταξις εκθέσεως έργου ομάδος).

2. Δημιουργία Νέας Πανεπιστημιουπόλεως Αθηνών (Σύνταξις εκθέσεως έργου ομάδος).

3. Ανάπτυξις Δέλτα Φαλήρου (Σύνταξις εκθέσεως έργου ομάδος).

4. Στρατηγικά έργα αναπτύξεως περιοχών Ευρείας Περιφερείας Αθηνών.

5. Έργον Ολυμπίας: Σχέδιον Αναπτύξεως και Προδιαγραφαί.

6. Πολιτική Περιφερειακής Αναπτύξεως μέσω Δημιουργίας Περιφερειακών Πόλων ‘Ελξεως.

7. Πρότασις νομοσχεδίου περί καθορισμού βιομηχανικών ζωνών. Εθνική και Περιφερειακή Πολιτική.

8. Βιομηχανία και Βιοτεχνία Νήσων Αιγαίου.

9. Χωροταξική – Πολεοδομική Διάρθρωσις Λιμένος Πειραιώς.

10. Ερωτηματολόγιον χωροταξικής ερεύνης της βιομηχανίας.

11. Χωροταξικός Προγραμματισμός επί Εθνικού, Περιφερειακού και Τοπικού Επιπέδου. ‘Εκθεσις επί σεμιναρίου του Ο.Η.Ε. εις Ρουμανίαν.

12. Πρότυπα έργα δραστηριοποιήσεως ιδιωτικού κεφαλαίου και τοπικών πρωτοβουλιών εις Νήσους Αιγαίου.

13. Πολιτική Αναπτύξεως Νήσων Αιγαίου. ‘Εκθέσεις κατά νομόν. (Σύνταξις εκθέσεως ομάδας εργασίας).

14. Πολιτική Αναπτύξεως της Ευρείας Περιφερείας Αθηνών. Διεθνές, Εθνικόν και Περιφερειακόν Επίπεδον.

15. Παρατηρήσεις επί προτάσεων του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών του Υ.Δ.Ε.

16. Χωροταξικά Σενάρια Προοπτικού Σχεδιασμού, Διεθνούς και Εθνικού Επιπέδου δια την Χώραν.

17. Εισηγητική ‘Εκθεσις Ομάδος Εργασίας Εθνικού Δικτύου Αστικών Κέντρων Σχεδίου Προτύπου Μακροχρονίου Αναπτύξεως της Ελλάδος (Σ.Π.Μ.Α.).

18. Εισηγητική ‘Εκθεσις Ομάδος Εργασίας Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων, Σ.Π.Μ.Α.

19. Εισηγητική ‘Εκθεσις Επιτροπής Χωροταξικού Σχεδιασμού, Σ.Π.Μ.Α.

20. Εισηγητική ‘Εκθεσις Ομάδος Χωροταξικών – Πολιτιστικών Απόψεων Περιβάλλοντος, Σ.Π.Μ.Α.

21. Εισηγητική ‘Εκθεσις Ομάδος Εργασίας Υπουργείου Συντονισμού δια την Ελευθέραν Ζώνην της Πύλου.

22. Χωροταξική Διάρθρωσις Ναυπηγοεπισκευαστικών Εγκαταστάσεων εν τη Χώρα.

 

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Η ενασχόλησή μου με την αρχιτεκτονική ξεκίνησε μετά την αποφοίτησή μου από το Όγδοο Γυμνάσιο Πατησίων το 1948, οπότε τέθηκε θέμα επιλογής ενός Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος για πτυχιακές σπουδές.

Μέχρι τότε τα πνευματικά μου ενδιαφέροντα είχαν διαμορφωθεί από τους γονείς μου, τον πατέρα παθιασμένο φιλόλογο καθηγητή, με πλούσια γνώση της κλασσικής και νεώτερης ελληνικής γραμματείας και τη μητέρα, καθηγήτρια γαλλικών με σπουδές γαλλικής και ιταλικής λογοτεχνίας και λυρικής παράδοσης στο Γαλλικό Ινστιτούτο, τη Σχολή Καλογραιών και το Σχολαρχείο της Αττάλειας της Μικράς Ασίας, από όπου ήλθε στην Ελλάδα πρόσφυγας το 1922 με την πολυμελή πατρική της οικογένεια.

 

Το γονικό αυτό περιβάλλον θεώρησε αρχικά ως μόνες κατάλληλες για μένα τις κλασικές πτυχιακές σπουδές, ώσπου ένας καθηγητής φυσικής, συνάδελφος των γονιών μου και νονός μου, ανάλαβε να παρέμβει δυναμικά και τελικά τους έπεισε να ακολουθήσω θετικές σπουδές, ειδικά στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με κριτήρια, αφενός τις υψηλές επιδόσεις μου στο γυμνάσιο, που αποτελούσαν εχέγγυο για επιτυχία στις δύσκολες εξετάσεις εισαγωγής, αφετέρου την πεποίθηση ότι η άσκηση ενός τεχνικού επαγγέλματος παρουσίαζε θετικές προοπτικές στην περίοδο μεταπολεμικής ανασυγκρότησης, που ξεκινούσε η καταστραμμένη από το δεύτερο παγκόσμιο και τον εμφύλιο χώρα.

 

Έτσι μετά την αποφοίτησή μου από το γυμνάσιο, το 1948, ακολούθησα ενός έτους εντατική φροντιστηριακή προσπάθεια για κάλυψη των κενών της σχολικής εκπαίδευσης στα απαιτούμενα στις εξετάσεις μαθήματα ανώτερων μαθηματικών, φυσικής, χημείας, τεχνικής διατύπωσης εκθέσεων ιδεών και για την εξαρχής εκμάθηση ελεύθερου και γραμμικού σχεδίου, για τα οποία χρειάστηκε να δαπανηθεί ολόκληρο το έτος 1949 και χρήμα από το πενιχρότατο οικογενειακό βαλάντιο, με κατάληξη την εισαγωγή μου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου το 1950, χωρίς εγώ να έχω παραμικρή ιδέα για το περιεχόμενό των σπουδών και χωρίς ενθουσιασμό.

 

Παρά, όμως, τον παθητικό τρόπο με τον οποίο άρχισα να σπουδάζω αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ, σύντομα συνειδητοποίησα ότι αποτελούσε την πύλη εισόδου σε έναν καινούργιο «μαγικό κόσμο», η εξερεύνηση του οποίου με ξεναγούς σοφούς  παθιασμένους με την αρχιτεκτονική δασκάλους μετέτρεψε μέσα σε μια πενταετία πτυχιακών μου σπουδών (1950-1955) την αρχική αδιαφορία μου σε πίστη, ότι η αρχιτεκτονική αποτελεί βάση για ολοκληρωμένη αντίληψη του χώρου ζωής και δραστηριότητας του ανθρώπου και του βασικού ρόλου του αρχιτέκτονα να σχεδιάζει και να διευθύνει τις διαδικασίες διαμόρφωσής του.

Με την αποφοίτησή μου το 1955 από το ΕΜΠ, ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές σε αρχιτεκτονικές σχολές πανεπιστημίων και ινστιτούτων και πρακτικές εφαρμογές, που μαζί με την επαγγελματική μου δραστηριότητα χαρακτήρισαν συνολικά την πενηνταπέντε χρόνων προσωπική μου πορεία στην Αρχιτεκτονική.

 

Με τη λήξη της επαγγελματικής μου δραστηριότητας αισθάνθηκα την ανάγκη να εξετάσω αναδρομικά, αποστασιοποιημένα και με κριτικό μάτι το συνολικό οπτικό και γραπτό αρχιτεκτονικό μου έργο με σκοπό να διακρίνω το ρόλο που διαδραμάτισε η αλληλουχία των σπουδών και εφαρμογών στην εξέλιξη της ενασχόλησής με αυτήν -από αδιάφορη σε πρώτη επαφή το 1949- σε παθιασμένη μέχρι τη λήξη της το 2005.

Σημειώνεται εδώ ότι το γραπτό και οπτικό υλικό το οποίο παρήγαγα στα πενηνταπέντε χρόνια συνεχούς ενασχόλησής μου με την Αρχιτεκτονική απαίτησε δέκα χρόνων κοπιώδη εργασία αναζήτησης σε κούτες, ρολά, ράφια και σχεδιοθήκες των χώρων στους οποίους εργάστηκα όλα αυτά τα χρόνια, αξιολόγησης, αρχειοθέτησης, κατάταξης κατά φάσεις εξέλιξης της δομής και του περιεχομένου της Αρχιτεκτονικής και παρουσίασης με τη μορφή λευκώματος αυτοπρόσωπης περιήγησης στην εξέλιξή της.

 

Οι φάσεις αυτές αυτοπρόσωπης εξέλιξης της Αρχιτεκτονικής είναι περιληπτικά οι παρακάτω, διαταγμένες κατά χρονολογική σειρά έναρξης και λήξης:

• φροντιστηριακή προετοιμασία για εισαγωγή στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ (έτος 1949),

• εισαγωγή στη Σχολή και πτυχιακές σπουδές (1950-1954),

• αμέσως μετά την αποφοίτηση από το ΕΜΠ, με πρόσκληση για πρόσληψη από το Γραφείο Δοξιάδη της Αθήνας, απασχόλησή μου στην οικιστική μελέτη και το σχεδιασμό πόλεων και περιοχών των χωρών Ιράκ και Πακιστάν (1950-1957),

• μετά το γάμο μου, το 1958, με τον πολιτικό μηχανικό του Γραφείου Νίκο Κατοχιανό, ακολούθησε κοινή εξέλιξη μεταπτυχιακών σπουδών και απόκτηση Διπλώματος Οικιστικής (Diploma in Ekistics) στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο (1958-1959), καθώς και κοινή εντατική προετοιμασία για εξετάσεις χορήγησης υποτροφίας από το ΙΚΥ για μεταπτυχιακές σπουδές πολεοδομίας-χωροταξίας, η οποία μας χορηγήθηκε το 1959,

• χρήση της υποτροφίας του ΙΚΥ για μεταπτυχιακές σπουδές Πολεοδομικού και Χωροταξικού Σχεδιασμού στην Αρχιτεκτονική  Σχολή του MIT Βοστώνης και χορήγηση μεταπτυχιακού διπλώματος Master’s Degree in City and Regional Planning  (1960-1963),

• συνέχιση μεταπτυχιακών σπουδών και εφαρμογών στο Joint Center for Urban Studies Harvard-MIT με εξειδίκευση στον αισθητικό σχεδιασμό διαδοχών (Sequence Design) στις διάφορες κλίμακες χώρου και στις τέχνες γενικά (1963-1964),

• μετά την επιστροφή μας στην Ελλάδα και τη δημιουργία του Κέντρου Προγραμματισμού και Ερευνών (ΚΕΠΕ) στο Υπουργείο Συντονισμού το 1965, ένταξη σε επιτελική ομάδα πολεοδόμων-χωροτακτών μεταπτυχιακού επιπέδου για εκπόνηση σειράς μακροχρονίων και μεσοχρονίων προγραμμάτων χωροταξικής διάρθρωσης του συνόλου χώρας, του δικτύου αστικών κέντρων και αγροτικών οικισμών, βιομηχανικών, αγροτικών ζωνών, διατηρητέων οικολογικών και πολιτιστικών μνημείων και περιοχών (1965-1990),

• μετά τη μετατροπή του ΚΕΠΕ από Οργανισμό Δημοσίου σε Ιδιωτικού Δικαίου το 1990, συμμετοχή μας σε χωροταξικές μελέτες ιδιωτικών γραφείων και παρουσίαση εργασιών σε χωροταξικά συνέδρια (1990-2005).

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΘΕ ΦΑΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. ΤΟΠΟΙ, ΔΑΣΚΑΛΟΙ, ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΕΣ, ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

 

• Φάση προσχολικών και σχολικών σπουδών και έργων (1936 – 1948) Νηπιακή ηλικία (1932 – 1937)

 

Γεννήθηκα το 1932 στον Πύργο Ηλείας, τόπο εγκατάστασης της πολυμελούς προσφυγικής οικογένειας της μητέρας και διορισμού των καθηγητών γυμνασίου γονιών μου.

Στη διάρκεια της πρώτης τους θητείας στον Πύργο, που συνέπεσε με τη νηπιακή μου ηλικία (1932-1935), οι γονείς μου ξεκίνησαν να με εισάγουν και να προωθούν το ενδιαφέρον μου στα γράμματα και τις τέχνες, ο καθένας με τον τρόπο του.

Συγκεκριμένα στη νηπιακή μου ηλικία ο πατέρας μου άρχισε να με μαθαίνει ανάγνωση και γραφή και να καλλιεργεί το ενδιαφέρον μου για παιδικά βιβλία, ενώ η δασκάλα γαλλικών και ιταλικών και μουσικός μητέρα μου (έπαιζε μαντολίνο και τραγουδούσε με την ωραία σοπράνο φωνή της καντσονέτες και άριες) άρχισε να μου καλλιεργεί το ενδιαφέρον για τις καλές τέχνες, με ένταξή μου σε γκρούπ μικρών παιδιών που είχε οργανώσει στον Πύργο, στα οποία μάθαινε γαλλικά και ιταλικά με δικές της οπτικοακουστικές μεθόδους, όπως με τραγουδάκια, ποιηματάκια, παραμύθια που μας διάβαζε.

Το 1934 γεννήθηκε η αδελφή μου, την οποία γονείς μας άφησαν στην φροντίδα του παππού και της γιαγιάς μας στο Πύργο για δύο χρόνια, λόγω αλλεπάλληλων μεταθέσεών τους σε πόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας (Δράμα, Καβάλα) και έκτοτε ζούσαμε μαζί της μόνο στις διακοπές.

 

• Δημοτικό (1937 – 1940)

 

Το 1937 οι γονείς μου μετατέθηκαν στη Θεσσαλονίκη, όπου νοίκιασαν ένα διαμέρισμα τετραώροφης πολυκατοικίας στην περιοχή Αγίου Δημητρίου, σε απόσταση μικρή από το γυμνάσιο όπου υπηρετούσαν και το δημοτικό στο οποίο με έγραψαν σε ηλικία τεσσάρων ετών και αργότερα την αδελφή μου.

Στη Θεσσαλονίκη ζήσαμε μιαν αξέχαστη πενταετία απολαμβάνοντάς την, το χειμώνα με το πολύ κρύο και τον «Βαρδάρη» να φυσομανάει, εφοδιασμένοι με γαλότσες και αδιάβροχα και το καλοκαίρι με πολλή ζέστη παραθερίζοντας σε παραλίες και γραφικά ορεινά μέρη.

Παράλληλα παρακολούθησα με πολύ κέφι και υψηλές επιδόσεις το δημοτικό σχολείο (έμαθα γρήγορα ανάγνωση και σωστή γραφή, που εξασκούσα διαβάζοντας με πάθος τα παιδικά βιβλία και περιοδικά που αφθονούσαν στις βιβλιοθήκες των γονιών μου και των συναδέλφων τους, ενώ παράλληλα άρχισα να παράγω προσωπικά πρωτόλεια και διαδοχικά βελτιούμενα έργα, γραπτά και ζωγραφικά, δίνοντας την ευκαιρία στη μητέρα μου να τα συγκεντρώνει σε φακέλους.

Παράλληλα πρέπει να αναφερθεί ότι η Θεσσαλονίκη προσέφερε ευκαιρίες για πλούσια σε εμπειρίες αστική ζωή, με το να διαθέτει εκτεταμένο συγκοινωνιακό δίκτυο γραμμών τραμ και λεωφορειακών για εύκολη μεταφορά σε όλες τις περιοχές της πόλης όπου η οικογένεια μετακινούνταν για παρακολούθηση εορταστικών εκδηλώσεων (παρελάσεων, καρναβαλιών, θρησκευτικών τελετουργιών και τη μεγάλη ετήσια Διεθνή Έκθεση), για αγορές ωραίων ρούχων, αντικειμένων και παιχνιδιών στο μεγάλο κατάστημα Λαμπρόπουλου, για περιήγηση σε μνημεία και ιστορικές τοποθεσίες, για  παρακολούθηση θεατρικών και μουσικών παραστάσεων (υπήρχε μεγάλο κτίριο για τέτοιες εκδηλώσεις), ενώ για εμας τα παιδιά υπήρχε αίθουσα ΣΙΝΕΑΚ, όπου προβάλλονταν έργα με τους στάρ της εποχής (Σίρλει Τεμπλ, Σαρλό, Λιγνός και Χοντρός).

Επίσης, το άνετο και βολικά σχεδιασμένο διαμέρισμα πρόσφερε τη δυνατότητα για οργάνωση ονομαστικών γιορτών στο σπίτι, του Αγίου Δημητρίου για μένα (το Τούλα είναι χαϊδευτικό του ονόματος Δήμητρα), του Ευαγγελισμού, για την αδελφή μου Αγγελική, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης για τους γονείς μας (που γιόρταζαν την ίδια μέρα). Το τελευταίο περιλάμβανε γεύμα και γλυκά, παρασκευασμένα από τη δεινή μαγείρισσα μητέρα μου, καθώς και γλέντι με δημοτικά τραγούδια της «τάβλας» και χορευτικά (τσάμικο και καλαματιανό) στο οποίο πρωτοστατούσε ο πατέρας μου, ευρωπαϊκούς χορούς (ταγκό, βάλς) στους οποίους πρωτοστατούσε η μητέρα μου.

 

Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι με το τέλος της  σχολικής μου ζωής στο δημοτικό το 1940 τελείωσε και η παραδεισένια φάση της οικογενειακής ζωής μας στη Θεσσαλονίκη, μετά τη μετάθεση του πατέρα στην Αθήνα και υπόσχεση του Υπουργού ότι θα ακολουθήσει και της μητέρας μου, οπότε εκείνη και εμείς τα δύο παιδιά ταξιδέψαμε με τις αποσκευές του νοικοκυριού με πλοίο μέσω Χαλκίδας για εγκατάσταση στην Αθήνα, λίγες μέρες πριν την κήρυξη του ελληνοϊταλικού και μετά του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και της ιταλογερμανικής κατοχής της περιόδου 1940-1944.

Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι η μετάθεση της μητέρας από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και η επανένωση της οικογένειας πραγματοποιήθηκε μετά από δίμηνο πηγαινέλα της σε τρένα φορτωμένα με φαντάρους και βομβαρδιζόμενα από τους Ιταλούς.

 

• Γυμνάσιο (1946 – 1948)

 

Αρχικά η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο ισόγειο σπιτιού εξαδέλφου της μητέρας μου στα Πετράλωνα, με τον τρόμο των αεροπορικών επιδρομών, για τις οποίες ηχούσε συναγερμός για να προφυλακτούμε σε υπόγεια καταφύγια μέχρι τη λήξη του. Σύντομα ο πατέρας προβλέποντας ότι θα ακολουθούσαν στην Αθήνα συνθήκες μεγάλων στερήσεων, ιδιαίτερα σε είδη διατροφής,  αποφάσισε να μετακομίσει η οικογένεια στην πατρίδα του τη Μεσσηνία, που διατηρούσε το βολικότερο για αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων αγροτικό χαρακτήρα. Ακολούθησε αλληλουχία μεταθέσεων δική του και της μητέρας μου στο Γυμνάσιο της Πύλου της Επαρχίας Πυλίας για τα σχολικά έτη 1940-1942 με κατά περίπτωση μετακινήσεις σε μικρά χωριά της γύρω περιοχής -όπου τα μαθήματα γίνονταν σε λίγο ως πολύ ακατάλληλες συνθήκες- μετά στο Γυμνάσιο της Χώρας της Επαρχίας Τριφυλίας για το σχολικό έτος 1943, μετά πάλι στο Γυμνάσιο της Πύλου για τα σχολικά έτη 1944-1946.

Σε ολόκληρη την περίοδο αυτή ζήσαμε καταστάσεις εμπόλεμες, με βομβαρδισμούς και παντός είδους επιθέσεις από ξηράς και αέρα, εμπειρίες παρακολούθησης σκηνών εκτέλεσης και κακοποίησης συνανθρώπων, εμπρησμού των σπιτιών στα οποία ζήσαμε, εκτεθήκαμε σε βλαβερές για την υγεία μας συνθήκες ζωής, όλα αυτά με δυσάρεστες συνέπειες στη σωματική και ψυχική υγεία όλων των μελών, μικρών και μεγάλων, της οικογένειας.

Πέρα από τις άλλες στερήσεις, η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από πλήρη ανυπαρξία στοιχείων σχετικών με την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής στα πενηνταπέντε χρόνια ενασχόλησής μου με αυτήν, που αποτελεί το λόγο συγγραφής του παρόντος δοκιμίου. Εν τούτοις έκρινα ότι η περίοδος αυτή αποτέλεσε σημαντικό κρίκο στην αξιολόγηση των παραγόντων που διαμόρφωσαν την προσωπική άποψη μου για την όλη πορεία της, τα οποία εντόπισα σε εδάφια του βιβλίου μου με τίτλο «Βασιλική, Δήμητρα, Ελένη, Μαρτυρίες Τριών Μη Επώνυμων Γυναικών», που αναφέρονται με αρκετές λεπτομέρειες στη ζωή μου στην περίοδο αυτή και έχουν προσαρτηθεί εδώ.

 

• Φάση προπτυχιακών σπουδών (1949)

 

Περίοδος προετοιμασίας μου για τις εξετάσεις εισαγωγής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ το έτος 1949, που αφορούσε συμπλήρωση των κενών της γυμνασιακής κατάρτισης στα μαθηματικά, την παραστατική γεωμετρία, τη φυσική, τη χημεία στο Φροντιστήριο Θρουμουλόπουλου, καθώς και εξαρχής εκμάθηση στο Φροντιστήριο Μάρθα της τεχνικής του ελεύθερου και γραμμικού σχεδίου με χρήση των απολύτως μέχρι τότε άγνωστων σε μένα εργαλείων και μέσων, όπως υποδεκαμέτρων, ταυ, τριγώνων, μοιρογνωμονίων, ειδικού χαρτιού σχεδιάσεων, σινικής μελάνης.

Πέρα από τα παραπάνω, φροντιστηριακή προετοιμασία από ειδικευμένο φιλόλογο περιέλαβε και τον τρόπο γραφής τεχνικών κειμένων, λιτών και συγκεκριμένων, δομημένων με σαφή τήρηση τριμερούς δομής (πρόλογος, κυρίως κείμενο, επίλογος), χωρίς «καλολογικά στοιχεία» και συναισθηματικές εξάρσεις, αντίθετα με τα πρότυπα λογοτεχνικής γραφής στα οποία είχα προσωπικά από μικρή εξοικειωθεί στο γονικό και ευρύτερο περιβάλλον.

 

Η φροντιστηριακή προετοιμασία αποδείχτηκε επιτυχής, αφού οδήγησε σε βαθμολογία μου με λίαν καλώς έως άριστα σε όλα τα μαθήματα των εισαγωγικών εξετάσεων, εκτός του γραμμικού σχεδίου, που όταν το τελείωσα αναποδογύρισα πάνω του το μπουκαλάκι της σινικής μελάνης. Το ατύχημα αυτό λόγω του πρωτεύοντος βάρους του γραμμικού σχεδίου θα οδηγούσε σε αποτυχία μου να εισαχθώ στη Σχολή, αν οι βαθμολογητές καθηγητές δεν αποφάσιζαν να ακυρώσουν τέτοιο αποτέλεσμα λόγω των πολύ υψηλών βαθμών μου στα λοιπά μαθήματα.

 

• Φάση εγκύκλιων πτυχιακών σπουδών και έργων στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ (1950 – 1954)

 

Συμφοιτητές τα παρακάτω 10 αγόρια και 5 κορίτσια κατά αλφαβητική σειρά:

Αποστόλου Λευτέρης

Αρμάος Ιούλιος

Βικέλας Γιάννης

Θαλασσινός Μανώλης

Θώμου Μαρία

Καραθανάσης Γιώργος

Κουμανούδης Γιάννης

Κρητικά Ελένη

Κωστοπούλου Τούλα

Οικονομίδης-Δούμπας Ντίνος

Ξένος Γιώργος

Σεϊμένης Πάνος

Σαπουνάκης Τάσος

Στάρα Αλίκη

Συγκουριάδου Όλγα

 

Καθηγητές και επιμελητές οι παρακάτω:

Γενική Ιστορία της Τέχνης,  Ευαγγελίδης Δ.

Αρχιτεκτονική Ρυθμολογία και Μορφολογία, Μιχελής Π.

Ελεύθερο Σχέδιο, Ζωγραφική, Χατζηκυριάκος-Γκίκας Ν. με επιμελητές τους: Παπαλουκά Σπ., Εγγονόπουλο Ν.

Ιστορία της Αρχιτεκτονικής, Ορλάνδος Α.

Διακοσμητική, Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων, Πικιώνης Δ. με επιμελητή τον Παπαλουκά Σπ.

Πλαστική, Σώχος Αντ.

Πολεοδομία, Κριεζής Αντ.

Αρχιτεκτονικές συνθέσεις, Κιτσίκης Κ. με επιμελητές τους Καψαμπέλη Κ., Κωνσταντινίδη Α., Σταματιάδη Α.

Παραστατική και Προβολική Γεωμετρία, Μάρθας Παν.

 

• Φάση μεταπτυχιακών σπουδών και έργων (1955 – 1985)

 

Επαγγελματική απασχόληση εκπόνησης οικιστικών μελετών για Ιράκ και Πακιστάν στο Γραφείο των Αθηνών και σπουδές με απόκτηση διπλώματος στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο Οικιστικής του Κ. Δοξιάδη (1955-1960).

Σπουδές και έργα πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού με υποτροφία του ΙΚΥ στις αρχιτεκτονικές σχολές ΜΙΤ και Harvard Βοστώνης ΗΠΑ και (1960-1964). Ως μέλος της επιτελικής ομάδας χωροτακτών του ΚΕΠΕ του Υπουργείου Συντονισμού , εκπόνηση μακροχρονίων και μεσοχρονίων σχεδίων και προγραμμάτων χωροταξικής διάρθρωσης σε εθνικό, περιφερειακό, νομαρχιακό επίπεδο και επίπεδο οικισμών και περιοχών της Ελλάδας (1965-1985).

 

• Φάση ιδιωτικής δραστηριότητας κτιριακού, πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού και εκτέλεσης έργων (1985 – 2005)

 

Οι αυτοβιογραφικές αναμνήσεις τελειώνουν εδώ.

Στη συνέχεια διατίθεται ένα pdf από το έργο της Δήμητρας Κατοχιανού – Κωστοπούλου: Βασιλική, Δήμητρα, Ελένη. Μαρτυρίες τριών μη επώνυμων γυναικών που η ζωή τους άρχισε και τελείωσε με τον εικοστό αιώνα.pdf