H Aναστασία (Σούλα) Tζάκου είναι γνωστή για την αξιόλογη και πολύπλευρη αρχιτεκτονική δραστηριότητά της – επαγγελματική, διδακτική και ερευνητική. Aνήκει στους πρωτοπόρους της αρχιτεκτονικής «άνοιξης» του 1960, χάρη στην υφολογική λιτότητα και τον ανθρωποκεντρικό ορθολογισμό των έργων της. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε έδρα αρχιτεκτονικής στην Eλλάδα (1981), από την οποία θα παραιτηθεί τρία χρόνια αργότερα λόγω των δυσκολιών στην εκτέλεση των καθηκόντων της–διδακτικών και διοικητικών– που προκάλεσαν η μεγάλη αύξηση του αριθμού των σπουδαστών και η εφαρμογή του Νόμου Πλαισίου του 1982.

 

Γεννημένη στο Θεσπρωτικό Πρεβέζης τον Απρίλιο του 1928, ολοκληρώνει τις εγκύκλιες σπουδές της στο Γυμνάσιο της Καλλιθέας και σπουδάζει στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ (1947-1952). Διακρίνεται ως η πρώτη σπουδάστρια της τάξης της το 1952, κερδίζοντας βραβείο και υποτροφία στον διεθνή διαγωνισμό σπουδαστών που είχε οργανώσει τότε η École des Beaux-Arts του Παρισιού. Mετά την αποφοίτησή της εργάζεται επί ενάμιση χρόνο ως βοηθός του καθηγητή της Δημήτρη Πικιώνη, στο ιδιωτικό του γραφείο μελετών. Με σύσταση του Πικιώνη θα λάβει υποτροφία για μετεκπαίδευση στο Παρίσι. Κατά τη διετία 1954-1956, εκτός από την παρακολούθηση σεμιναρίων εφαρμοσμένων τεχνών και ιστορίας της τέχνης, εργάζεται στα γραφεία διακεκριμένων Γάλλων αρχιτεκτόνων, αποκτώντας εμπειρία σε μελέτες μουσείων. H θητεία της στο Γραφείο Δοξιάδη (1957-1959) της δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθεί συστηματικά με αρχιτεκτονικά θέματα μεγάλης κλίμακας και με την κατοικία.

 

Tο 1960 αρχίζει να εργάζεται στην Tεχνική Yπηρεσία της Eθνικής Tράπεζας, όπου θα παραμείνει επτά περίπου χρόνια, δημιουργώντας τα σημαντικότερα κτίρια της σταδιοδρομίας της: τις τουριστικές εγκαταστάσεις του «Aστέρος» στο Μικρό Καβούρι Bουλιαγμένης (1960-1961) και τα τραπεζικά υποκαταστήματα Πάτρας (1964), Λιβαδειάς (1963) κ.ά. Ως ελεύθερος επαγγελματίας μελετά αρκετές μονοκατοικίες, από τις οποίες ξεχωρίζουν οι οικίες M. Θεοχαρόπουλου στην Kηφισιά (1969) και M. Kαλπούζου στην Eκάλη (1970), το συγκρότημα κατοικιών Π. Γκορίτσα στη Φιλοθέη (1972) και το εξοχικό της σπίτι στη Σίφνο. Παράλληλα, ασχολείται συστηματικά με μελέτες εσωτερικών χώρων, διακόσμησης και επίπλου.

 

Aπό το 1960 έως το 1984 διδάσκει στην Aρχιτεκτονική Σχολή του Eθνικού Mετσόβιου Πολυτεχνείου, στην αρχή ως επιμελήτρια και αργότερα ως καθηγήτρια της νευραλγικής σημασίας έδρας Κτιριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων. Στη διάρκεια της ακαδημαϊκής θητείας της ασχολείται με την έρευνα, με δημοσιεύσεις άρθρων και με την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής της για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Σίφνου.

 

Εκτός από την πραγματεία Kεντρικοί Oικισμοί της Σίφνου (1976), η Αναστασία Τζάκου έχει δημοσιεύσει τρία μικρά βιβλία: την ποιητική συλλογή Άσπρο μαύρο (1986), το Έπιπλο, με δικές της μελέτες επίπλων και διακόσμησης (1999) και το φωτογραφικό λεύκωμα TPIΠTYXO: οι άνθρωποι, ο τόπος, τα έργα (2002). Τα βιβλία αυτά αποτελούν πολύτιμα βοηθήματα για όσους ενδιαφέρονται να εμβαθύνουν στη λακωνική αρχιτεκτονική της γενιάς του ’60. Το λιτό τους ύφος εκφράζει μια βασική αρετή των αξιόλογων αρχιτεκτόνων αυτής της γενιάς: την ικανότητά τους να «λένε πολλά δι’ ολίγων».

 

Έφυγε από τη ζωή το 2015 σε ηλικία 86 ετών.

 

*Το υλικό της ανάρτησης βασίστηκε: (α) στο υπόμνημα που υπέβαλε το 1981 η Αναστασία Ευάγγ. Τζάκου, Δρ αρχιτέκτων και επιμελήτρια στην έδρα Κτιριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων Α’ της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ, ως υποψήφια για τη θέση του καθηγητή σε αυτή την έδρα, (β) σε συμπληρωματικό βιογραφικό της γραμμένο από την ίδια, (γ) σε υλικό από το αρχείο της Ελένης Φεσσά-Εμμανουήλ που της είχε δώσει η βιογραφούμενη, (δ) στη βιβλιογραφία και (ε) στη σπουδαστική εργασία της Λουίζας Καλούση με τίτλο «Μεταβαίνοντας στις κλίμακες. Η ματιά της Αναστασίας Τζάκου  την περίοδο της αρχιτεκτονικής άνοιξης του ’60» (Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, επιβλέπουσα καθηγήτρια Αμαλία Κωτσάκη), 2020.

Γεννήθηκε στο Θεσπρωτικό Πρεβέζης τον Απρίλιο του 1928.

Από το 1929 έζησε στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένεια της.

Έφυγε από τη ζωή το 2015 σε ηλικία 86 ετών.

 

ΣΠΟΥΔΕΣ

1946

Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της στο Γυμνάσιο Καλλιθέας.

 

1947

Πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις της Ανώτατης Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), όπου παρακολούθησε κανονικά τα μαθήματα με κυριότερους καθηγητές τους: K. Kιτσίκη, Π. Μιχελή, Α. Ορλάνδο, Δ. Πικιώνη, Ευάγ. Ρουσσόπουλο και Ν. Χατζηκυριάκο-Γκίκα. Ως σπουδάστρια ακόμη εργάστηκε το καλοκαίρι του 1950 στα έργα επαναπατρισμού του Υπουργείου Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Ήπειρο. Διακρίθηκε ως  η πρώτη σπουδάστρια της τάξης της στο τελευταίο έτος των σπουδών. Σε αυτή την ακαδημαϊκή χρονιά πήρε βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό άμιλλας σπουδαστών που είχε οργανώσει τότε η École des Beaux-Arts και υποτροφία για ενημερωτικό ταξίδι ενός μήνα στο Παρίσι.

 

1952

Πήρε το δίπλωμα αρχιτέκτονα μηχανικού με βαθμό 7,78. Τη διπλωματική της εργασία πραγματοποίησε στην έδρα Διακοσμητικής – Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών Χώρων (καθηγητής Δ. Πικιώνης) με θέμα τύπους κατοικίας για έναν οικισμό διανοούμενων και καλλιτεχνών, την «Αιξωνή».

 

1954

Με σύσταση του καθηγητή Δ. Πικιώνη έλαβε υποτροφία από ιδιωτική δωρεά, μέσω του οργανισμού “Save the Chirldren Federation” για μετεκπαίδευση στη Γαλλία. Εκεί παρακολούθησε επί οκτώ μήνες σεμινάρια διακοσμητικής στην ιδιωτική σχολή “Centre National des Ateliers Éducatifs”. Τα σεμινάρια είχαν ως αντικείμενο την εκμάθηση εφαρμοσμένων τεχνών, όπως έπιπλο, αγγειοπλαστική, καλαθοπλεκτική, στάμπες σε ύφασμα και χαρτί και την παρακολούθηση διαλέξεων. Συγχρόνως παρακολουθούσε ως ακροάτρια μαθήματα αισθητικής και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

 

1967

Έλαβε υποτροφία από τη Γαλλική Κυβέρνηση για την παρακολούθηση σεμιναρίου έξι μηνών που οργάνωσε η Α.S.T.E.F. στο Παρίσι σχετικά με τα υλικά και τις μεθόδους των σύγχρονων κατασκευών και γενικότερα τη σύγχρονη αρχιτεκτονική.

 

1972-1978

Εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή της «Κεντρικοί οικισμοί της Σίφνου, μορφή και εξέλιξη σε ένα παραδοσιακό σύστημα». Η διατριβή υποβλήθηκε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. και εγκρίθηκε με εισήγηση του καθηγητή Χ. Μπούρα. Η προφορική υποστήριξη έγινε στις 7.7.1976 και η δοκιμασία έγινε δεκτή από τη Σχολή με βαθμό Άριστα. Ορκίστηκε ως διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. στις  23.10.1976.

 

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ – ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

 

Α. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ

 

1960 – 1978

Διορίστηκε έμμισθη βοηθός στην έδρα Ειδικής Κτιριολογίας (αργότερα έδρα Κτιριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων Α’) της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π.(καθηγητής Ευάγ. Ρουσσόπουλος) και το 1963 έγινε επιμελήτρια στην ίδια έδρα. Μέχρι το 1965 (καθηγητής Θ. Βαλεντής) η έδρα αυτή βρισκόταν τον περισσότερο καιρό υπό κηδεμονία (καθηγητές Α. Κριεζής και Κ. Μπίρης) και ως αρχαιότερο στέλεχος είχε την ευθύνη και τον συντονισμό όλης της εργασίας.

Στην ίδια έδρα υπηρέτησε μέχρι το 1981, διατελώντας υπεύθυνη μίας ή δύο τάξεων και με συνεχή διδακτική απασχόληση. Την εαρινή περίοδο 1978 πήρε εντολή διδασκαλίας που μεταφέρθηκε στη χειμερινή περίοδο 1978-1979 για το προαιρετικό μάθημα του 7ου εξαμήνου «Ειδικά Μαθήματα Κτιριολογίας». Το περιεχόμενο του μαθήματος ήταν έρευνα για την εξέλιξη της κατοικίας σε αγροτικό οικισμό και συγκεκριμένα στην Κερατέα Αττικής. Το πρόγραμμα περιελάμβανε αποτύπωση τύπων κατοικίας, θεωρητική διερεύνηση για τις διάφορες συνθήκες που αφορούν τον οικισμό και την κατοικία, τη συγγραφή κειμένου με τα συμπεράσματα της έρευνας και συνθετικό θέμα κατοικίας στον δεδομένο οικισμό. Τη χειμερινή περίοδο 1979- 1980 δίδαξε με εντολή διδασκαλίας το μάθημα «Ειδικά θέματα Κτιριολογίας ΙΙ» που είχε αντικείμενο τη σύνθεση παιδικού σταθμού.

 

1980

Το 1980, όταν προκηρύχθηκε η νέα έδρα της Κτιριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων, υπέβαλε υποψηφιότητα και έλαβε μόνο μία ψήφο, από μία πρώτη διερευνητική προσπάθεια.

 

1981 – 1984

Υπέβαλε εκ νέου υποψηφιότητα για την ίδια έδρα και εξελέγη. Ήταν η  πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στον ανδροκρατούμενο χώρο της αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και μάλιστα σε νευραλγικό γνωστικό αντικείμενο. Το 1984 άλλαξε ο Νόμος Πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια και εφαρμόστηκε η εθελούσια έξοδος για τους καθηγητές.

 

Β. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

 

Β.1. ΠΡΑΚΤΙΚΗ AΣΚΗΣΗ – ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

1952 – 1954

Μετά το πέρας των σπουδών της και μέχρι τον Φεβρουάριο του 1954 εργάστηκε ως βοηθός του καθηγητή της Δ. Πικιώνη στο ιδιωτικό του γραφείο μελετών. Τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε ήταν η μελέτη τύπων κατοικίας για τον οικισμό Αιξωνή Γλυφάδας και το δασικό χωριό Περτούλι Θεσσαλίας. Οι μελέτες αυτές είχαν ως ιδιαίτερο στόχο την ένταξη αξιών και διδαγμάτων από την ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική στη σύνθεση σύγχρονων τύπων κατοικίας. Όταν πήγε για μετεκπαίδευση στο Παρίσι της δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσει τη μεθοδολογία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης κοντά σε διακεκριμένους Γάλλους αρχιτέκτονες. Έτσι, στο τέλος του 1954 εργάστηκε για δύο μήνες στο γραφείο Μichelin – Audigier για τη μελέτη μετατροπών στην εκκλησία της Χάβρης, που είχε σχεδιάσει ο Α. Perret.

 

1955

Aπό τις αρχές του 1955 μέχρι τον Απρίλιο του 1956 εργάστηκε στο γραφείο Guy Lagneau-Michel Weill για την πρωτότυπη μελέτη (προσχέδιο, γενικά σχέδια και εν μέρει κατασκευαστικά) του Μουσείου Καλών Τεχνών της Χάβρης που κατασκευάστηκε μετά από αρκετά χρόνια. Στο ίδιο γραφείο ασχολήθηκε επίσης με το προσχέδιο ενός κοινωνικού κέντρου στο Καμερούν.

 

1956

Από τον Απρίλιο του 1956 έως τον Ιανουάριο του 1957 διατέλεσε συνεργάτης αρχιτέκτων στο γραφείο J. Dubuisson για τα προσχέδια του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης στο Παρίσι, που κατασκευάστηκε και λειτούργησε λίγα χρόνια αργότερα. Στο ίδιο γραφείο ασχολήθηκε επίσης με τα προσχέδια κοινωνικού κέντρου ενός μεγάλου συγκροτήματος κατοικιών.

 

Β.2. ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ

1957 – 1958

Τον Φεβρουάριο του 1957 επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε στο Γραφείο Δοξιάδη. Μέχρι τον Ιούνιο του 1957 συμμετείχε στη μελέτη για τα προσχέδια του εμπορικού κέντρου Μοσούλης (Ιράκ). Από τον Ιούνιο του 1957 μέχρι τον Απρίλιο του 1958 εργάστηκε στη Βηρυτό ως μέλος της εκεί ομάδας εργασίας του γραφείου Δοξιάδη, η οποία εκπόνησε την επιτόπια έρευνα για το πενταετές οικιστικό πρόγραμμα.

 

1958 – 1959

Από τον Απρίλιο του 1958 συνέχισε να εργάζεται στο Γραφείο Δοξιάδη στην Αθήνα για τη μελέτη τύπων κατοικίας στο Ιράκ, ένα πρόγραμμα τυποποιημένων παιδικών σταθμών επίσης στο Ιράκ και για τα προσχέδια ενός κέντρου εκπαίδευσης αγροτοδιδασκάλων στη Homs της Συρίας.

 

Β.3. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

1960 – 1967

Το 1960 άρχισε να εργάζεται στην Τεχνική Υπηρεσία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας (Ε.Τ.Ε.) όπου της δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσει αρκετά έργα και συγχρόνως να επιβλέψει και να παρακολουθήσει την πραγματοποίησή τους.

 

Τα δύο πρώτα χρόνια (1960 – 1962) ο Κ. Δεκαβάλλας και Α. Τζάκου ήταν οι μόνοι αρχιτέκτονες στην ομάδα που άρχισε ένα νέο πρόγραμμα κάθε έργου.

 

Κατά τη διετία 1960 – 1961 ασχολήθηκε με τουριστικές εγκαταστάσεις του «Αστέρος» στο Μικρό Καβούρι Βουλιαγμένης. Μελέτη εξοπλισμού λουτρικών εγκαταστάσεων και επίπλωσης καμπανών. Το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε τη μελέτη των χρωματισμών, τον σχεδιασμό επίπλων και λοιπών ειδών εξοπλισμού, όπως φωτιστικά, έπιπλα υπαίθρου, τέντες, κ.λπ. και ακόμη σχέδια και χρώματα υφασμάτων (κουρτίνες, καλύμματα) που τυπώθηκαν σε ελληνικό εργοστάσιο. Τα περισσότερα είδη κατασκευάστηκαν στην Αθήνα με την επίβλεψή της και για ελάχιστα μόνο έγινε εισαγωγή από το εξωτερικό.

 

Στη συνέχεια μελέτησε με τον Κ. Δεκαβάλλα ένα νέο πρόγραμμα τουριστικών οικίσκων που πρότειναν να κατασκευαστεί αντί για την προσθήκη ενός ορόφου στο ξενοδοχείο. Η μελέτη αυτή δεν πραγματοποιήθηκε. Επίσης, με τον Κ. Δεκαβάλλα και τον Ν. Λόντο μελέτησαν ένα εστιατόριο και κέντρο αναψυχής στο Μικρό Καβούρι, που επίσης δεν πραγματοποιήθηκε.

 

Από το 1961 και μετά ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη μελέτη υποκαταστημάτων και κτιρίων γραφείων της Εθνικής Τράπεζας.

 

Το σύνολο του έργου της στην Εθνική Τράπεζα συνετέλεσε στην ανανέωση της αρχιτεκτονικής των κτιρίων γραφείων και ιδιαίτερα των τραπεζικών καταστημάτων στην Ελλάδα (παρέμβαση στο κτιριολογικό πρόγραμμα, εκσυγχρονισμένη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου, πρωτότυπες μελέτες κατασκευής επίπλων και ειδών εξοπλισμού). Αυτό οφείλεται σε μεγάλο μέρος στη συνεργασία της με τον συνάδελφό της Κ. Δεκαβάλλα και την ηθική του συμπαράσταση στην κοινή αυτή προσπάθεια. Την προσωπική της συμβολή και εργασία (έως το 1965) ανέλυσε ο Γάλλος ιστορικός της τέχνης F. Loyer στη διδακτορική διατριβή του (βλ. Βιβλιογραφία).

 

Το έργο αυτό της έδωσε την ευκαιρία να αντιμετωπίσει αρκετά αρχιτεκτονικά προβλήματα από τα οποία τα κυριότερα ήταν η προσαρμογή της διεθνούς σύγχρονης αρχιτεκτονικής στις ιδιαίτερες ελληνικές συνθήκες (κλίμα, οικονομία, τεχνολογία, περιβάλλον, τρόπο ζωής). Ακόμη, η λεπτομερής και εξαντλητική επεξεργασία των θεμάτων της πρόσφερε πολύτιμα διδάγματα για τη σύνθεση του χώρου (συμβολισμός, βιώματα, λειτουργία).

 

Β.4. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ

1960 – 1980

Κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970 εργάστηκε και ως ελεύθερη επαγγελματίας, μελετώντας κυρίως κατοικίες και εσωτερικούς χώρους και συμμετέχοντας σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.

 

Στις μελέτες των ιδιωτικών κατοικιών βασικότερο όλων ήταν το πρόβλημα της οικονομίας. Σχεδόν όλα τα προγράμματα παρουσίαζαν την κοινή απαίτηση για το βέλτιστο αποτέλεσμα με το ελάχιστο κόστος. Οι βασικές αρχές που διέπουν αυτές τις μελέτες είναι: γενναιοδωρία στη σύνθεση του χώρου και οικονομία στα υλικά, τους τρόπους κατασκευής και τη μορφολογία. Η πολυτέλεια δόθηκε με οργανικά συνθετικά στοιχεία όπως: η άνετη σύνδεση με τον υπαίθριο χώρο, η ενοποίηση του εσωτερικού χώρου, η αξιοποίηση και η σωστή τοποθέτηση των ανοιγμάτων και του φωτισμού, η εκμετάλλευση της θέας, η ιδιωτικότητα ορισμένων χώρων, η αξιοποίηση της λειτουργίας, το χρώμα. Αντίθετα, η οικονομία αντλήθηκε από την κατασκευαστική και μορφολογική λιτότητα: έλλειψη πολυτελών υλικών και διάκοσμου, ειδικών κατασκευαστικών και μορφολογικών λεπτομερειών, περιορισμός των μεγάλων κουφωμάτων.

 

Β.5. ΛΟΙΠΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1961 – 1978

Συμμετείχε σε όλα σχεδόν τα πανελλήνια συνέδρια του ΣΑΔΑΣ. Στο συνέδριο του Βόλου (1964) παρουσίασε ανακοίνωση με θέμα «Η αισθητική αγωγή μέσω των σχολικών κτιρίων».

 

1965 – 1976

Μέλος της κριτικής επιτροπής στους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς για το Mετοχικό Ταμείο Στρατού (1965), το Ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ στο Μικρό Καβούρι (1973) και το Δημαρχείο Δραπετσώνας (1976).
Μέλος – εκπρόσωπος του Τ.Ε.Ε. στην επιτροπή ασκήσεως αρχιτεκτονικού ελέγχου της Υπηρεσίας Οικισμού του Υπουργείου Δημοσίων Έργων τα έτη 1974, 1975, 1976.

 

1977

Από τον Απρίλιο του 1977 έως και το 1981 διατέλεσε μέλος της κριτικής επιτροπής για τις επιστημονικές εκδόσεις του Τ.Ε.Ε.

 

Γ. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

 

Γ.1. ΒΙΒΛΙΑ

• Κεντρικοί Οικισμοί της Σίφνου. Μορφή και εξέλιξη σε ένα παραδοσιακό σύστημα, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1979 (Διδακτορική διατριβή Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.).

• Άσπρο / Μαύρο – 1×1=1 /1×0=0 -Ποιήματα 1963-1983, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1986.

• Έπιπλο. Μελέτες-εφαρμογές 1960-1989 / Furniture. Design-Applications 1960-1989, Εκδόσεις Μπάστας, Αθήνα  χ.χ.

• Τρίπτυχο: οι άνθρωποι, ο τόπος, τα έργα, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 2002.

 

Γ.2. ΑΡΘΡΑ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ

• Αγορές … (Γραφείου Δοξιάδη στη Μοσούλη). Αρχιτεκτονική, τχ. 13, 1959, σελ. 57.

• Το εθνικό οικιστικό πρόγραμμα του Λιβάνου (Γραφείου Δοξιάδη). Αρχιτεκτονική, τχ. 13, 1959, σελ. 59-62.

• Τύποι κατοικιών (Γραφείου Δοξιάδη). Αρχιτεκτονική, τχ. 13, 1959, σελ. 63.

• Εστιατόριο του κέντρου αναψυχής στο Μικρό Καβούρι της Βουλιαγμένης: Αρχιτεκτονικά Θέματα, 1/1967, σελ.212 (σε συνεργασία με K. Δεκαβάλλα, και Ν. Λόντο).

• Τουριστικό συγκρότημα στο Μικρό Καβούρι της Βουλιαγμένης. Αρχιτεκτονικά Θέματα, 1/1967, σελ. 210 (σε συνεργασία με K. Δεκαβάλλα).

• Υποκατάστημα Εθνικής Τραπέζης στην Πάτρα. Αρχιτεκτονικά Θέματα, 1/1967, σελ.238.

• Τουριστικό περίπτερο και διαμόρφωση πλατείας στη Λαμία, β´ βραβείο. Αρχιτεκτονικά Θέματα, 14/1970, σελ.199.

• Η έρευνα των οραματιστών στην Πολεοδομία. Αρχιτεκτονικά Θέματα, 5/1971, σελ. 142

• Η εξέλιξη της πολυκατοικίας στην Αθήνα μετά τον πόλεμο. Αρχιτεκτονικά Θέματα, 12/1978, σελ.131.

• Αποτύπωση και κριτική παρουσίαση της εκκλησίας «Παναγία η Χρυσοπηγή Σίφνου». Στο Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση, Εκδόσεις Ε.Μ.Π., Αθήνα 1979.

• Αποτύπωση και κριτική παρουσίαση της εκκλησίας «Γεννέσιον της Θεοτόκου» στο Θεσπρωτικό Λάκκας Σουλίου. Στο Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση, Εκδόσεις Ε.Μ.Π., Αθήνα 1981.

• Η συμμετοχή των τραπεζών στην επίσημη αρχιτεκτονική. Στο αφιέρωμα με τίτλο «Η μνημειακή έκφραση στη μεταπολεμική αρχιτεκτονική» (επιμ. Ε. Φεσσά-Εμμανουήλ), Αρχιτεκτονικά Θέματα, 15/1984, σελ. 74-82.

• Σίφνος. Στο Φιλιππίδης, Δ. (επιμ.), Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική. Κυκλάδες, Εκδοτικός Οίκος «Μέλισσα», Αθήνα 1988, σελ. 179-212.

• Αποτύπωση και κριτική παρουσίαση της εκκλησίας «Παναγιά τα Γουρνιά» στη Σίφνο. Στο Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση, Εκδόσεις Ε.Μ.Π., Αθήνα 1986.

• Ο Δάσκαλος. Στο Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την γέννηση του Δ. Πικιώνη, Εκδόσεις Ε.Μ.Π., Αθήνα 1989.

• Sifnos – The evolution of a traditional unity. In Ekistics, Vol. 61, No. 368/369, Heritage Vol. 61, No. 368/369, Heritage (September/October-November/December 1994), σελ. 321-342.

 

Γ.3. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ – ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΡΙΤΩΝ

1966

Loyer,  Fr. Αrchitecture de la Grèce contemporaine, doctorat de 3ème cycle, Université de Paris: Faculté des lettres et sciences humaines, σελ. 1026-1033.

 

1999

Φεσσά-Εμμανουήλ Ε. Υποθήκες ύφους και ήθους μιας πρωτοπόρου της αρχιτεκτονικής «άνοιξης» του ’60. Bιβλιοκρισία για το λεύκωμα της Αναστασίας Β. Τζάκου, «Έπιπλο. Μελέτες – Εφαρμογές 1960-1989». Ενημερωτικό Δελτίο Τ.Ε.Ε, τχ.  2076/22.11.1999, σελ. 150-151.

 

2002

Φεσσά-Εμμανουήλ Ε. Παρουσίαση του λευκώματος της ομ. καθηγήτριας του E.M.Π. Aναστασίας Tζάκου, με τίτλο «Tρίπτυχο: οι άνθρωποι, ο τόπος, τα έργα». Eνημερωτικό  Δελτίο Τ.Ε.Ε., τχ. 2197/29.4.2002, σελ. 120.

 

2016

Καρδαμίτση-Αδάμη, Μ. (19.1.2016). Σούλα – Αναστασία Τζάκου: Η πρώτη ελληνίδα καθηγήτρια αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.                                                                           Στο  http://triantafylloug.blogspot.com/2016/01/blog-post.html

 

2020

Νούση, Κ. – Τσακοπούλου, Ε. Διερεύνηση της γυναικείας παρουσίας στην ελληνική μεταπολεμική αρχιτεκτονική. Τρεις μονογραφίες: Αναστασία Τζάκου, Μυρτώ Κωστίκα, Σέβα Καρακώστα. Ερευνητική εργασία και διάλεξη στη Σχολή  Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ (υπεύθυνη καθηγήτρια Νέλλη Μάρδα), Φεβρ.  2020.

 

Γ.4. ΟΜΙΛΙΕΣ – ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

1964

Η αισθητική αγωγή μέσω των σχολικών κτιρίων. Εισήγηση στο συνέδριο του ΣΑΔΑΣ στο Βόλο με θέμα «Κτίρια μορφώσεως και επιμορφώσεως».

 

1995 – 1999

Διαλέξεις για την αρχιτεκτονική στη Σχολή Μωραΐτη και στις 5η & 6η τάξεις του Δημοτικού Σχολείου Σίφνου.

 

Γ.5. ΕΚΠΟΜΠΕΣ

• Δύο ραδιοφωνικές εκπομπές από τον σταθμό της εκκλησίας της Ελλάδας. Η μία απευθυνόταν σε νέους του λυκείου και είχε θέμα την παιδεία του αρχιτέκτονα στην Ελλάδα. H άλλη αφορούσε τις εκκλησίες της Σίφνου.

• Αναστασία Τζάκου – Η Άλλη Πλευρά της Νεωτερικότητας, Πορτραίτα και διαδρομές Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, επιμέλεια Γ. Τζιρτζιλάκης. Επεισόδιο 6ο, Προβολή 16/05/2008, ΕΤ1. https://www.youtube.com/watch?v=UtS7VRS6kOM